بیماری منییر
بیماری منییر (Meniere’s Disease)، بیماری گوش داخلی است که بر سیستم دهلیزی و شنوایی تأثیر می‌گذارد. سیستم دهلیزی به افراد احساس تعادل و حرکت می‌دهد. سیستم شنوایی به افراد حس شنوایی می‌بخشد. این بیماری به نام دکتر فرانسوی، Prosper Meniere، نام‌گذاری شده است. بیماری منییر قسمت داخلی گوش را، که لابیرنت نام دارد، درگیر می‌کند. لابیرنت استخوانی از سه قسمت تشکیل شده است که شامل موارد زیر است:
- دهلیز
- مجاری نیم‌دایره
- حلزون
ارگان‌های گوش داخلی با نوع خاصی از مایع پُر شده است که به ارسال سیگنال به مغز کمک می‌کند. اگر به بیماری منییر مبتلا باشید، حجم بیش از حد از مایع باعث گرفتگی ارگان‌های کوچک گوش داخلی می‌شود که شنوایی و تعادل را تنظیم می‌کنند. بنابراین بیماری منییر باعث مشکلاتی در موارد زیر می‌شود:
- تعادل
- حرکت
- حالت تهوع
- شنوایی
علائم و نشانه‌ها بیماری منییر
بیماری منییر با علائم آن به راحتی شناخته می‌شود. افراد مبتلا به این بیماری معمولاً دوره‌هایی از این موارد را تجربه می‌کنند:
- سرگیجه
- وزوز گوش
- کم شنوایی
- پُری یا فشار داخل گوش
سرگیجه باعث می‌شود همراه با عدم تعادل، احساس چرخش، گیجی و سبکی‌سر داشته باشید.
وزوز، صدای وزوز و یا زنگ زدن در گوش‌ها است.
طبق گفته آکادمی گوش و حلق و بینی و جراحی سر و گردن آمریکا، افراد مبتلا به بیماری منیر ممکن است این علائم را هربار به مدت 20 دقیقه تا 4 ساعت تجربه کنند.
معمولاً این علائم، یک گوش را درگیر می‌کند، اما مواردی وجود دارد که هردو گوش فرد مبتلا درگیر بیماری است.
با افزایش شدت بیماری، شنوایی به‌صورت پیش‌رونده‌ای بدتر می‌شود. در نهایت، این مسئله در بیشتر افراد منجر به کم شنوایی دائمی در گوش آسیب دیده می‌شود.
بهترین رژیم غذایی برای بیماری منییر
بیماری منییر هیچ علت یا درمان مشخصی ندارد. بااین‌حال، با درمان مناسب، که اغلب شامل رژیم غذایی و مکمل‌هاست، می‌توانید ناتوان‌کننده‌ترین جنبه‌های بیماری را مدیریت کنید.
بیماری منییر به مایعات و سیستم خون بدن وابسته است. رژیم غذایی برای کنترل این بیماری باید بر موارد زیر متمرکز باشد:
- حذف موادی که باعث می‌شود بدن آب را در خود نگه‌دارد
- استفاده از داروهای دیورتیک (ادرارآور) بیشتر برای کاهش حجم مایعات در بدن
- محدود کردن مواد مضری که جریان خون را تنگ می‌کنند
- محدود کردن مکمل‌های غذایی و مواد رایجی که علائم بیماری منییر را بدتر می‌کنند
آب و دیورتیک‌ها
احتباس آب بیماری منییر را بدتر می‌کند، اما این به معنی آن نیست که باید نوشیدن مایعات را متوقف کنید. مهم‌تر این است که از مصرف مایعات حاوی مقادیر زیادی قند و نمک، مانند نوشابه یا کنسانتره میوه، که باعث می‌شود بدن آب را در خود نگه‌دارد، پرهیز کنید.
در عوض، مایعات زیر را به‌طور منظم در طول روز بنوشید:
- آب
- شیر
- آب‌میوه‌های با قند کم
دیورتیک‌ها نیز بخش مهمی از مدیریت منییر هستند.
دیورتیک‌ها داروهایی هستند که باعث می‌شوند کلیه‌ها ادرار بیشتری تولید کنند و این کار باعث کاهش حجم، میزان نمک و فشار مایعات در بدن می‌شود. این کاهش‌ها به شما کمک می‌کند تا بیماری خود را بهتر مدیریت کنید.
برخی از داروهای دیورتیک رایج، که برای بیماری منییر تجویز می‌شوند، عبارتند از:
- کلورتالیدون (تالیتون)
- فوروزماید (لازیکس)
عوارض جانبی استفاده از دیورتیک‌ها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- فشار خون پایین (افت فشار خون)
- ضعف گرفتگی‌های عضلانی
- دهیدراتاسیون
مصرف نمک و شکر را محدود کنید
غذاهای حاوی مقدار زیادی قند یا نمک باعث احتباس آب می‌شوند که می‌تواند علائم بیماری منییر را بدتر کند.
قند باعث پاسخ انسولین در بدن می‌شود و انسولین منجر به احتباس سدیم می‌گردد. سدیم باعث می‌شود بدن آب را در خود نگه‌دارد.
سعی کنید از غذاهایی که غلظت قندهای ساده در آن‌ها بالاست پرهیز کنید، مانند:
- شکر
- عسل
- شربت ذرت با فروکتوز بالا
- آب‌نبات
- شکلات
درعوض، روی غذاهایی با مقادیر بالاتری از قندهای پیچیده تمرکز کنید، مانند:
- حبوبات، مانند آجیل، لوبیا و عدس
- غلات کامل
- برنج قهوه‌ای
- سیب‌زمینی‌های شیرین
همین قانون درباره مصرف نمک نیز صدق می‌کند. کاهش سدیم دشوار است، زیرا بسیاری از رژیم‌های غربی مملو از نمک است. بااین‌حال، طبق گفته Mayo Clinic، افراد مبتلا به بیماری منییر باید هرروز کمتر از 2300 میلی‌گرم سدیم در رژیم خود داشته باشند.
دریافت مواد در طول روز باید به‌صورت یکنواخت و منظم باشد. مصرف بیشتر باعث احتباس آب می‌گردد.
غذاهایی که به‌طور طبیعی سدیم کمی دارند عبارتند از:
- میوه‌ها و سبزیجات تازه
- غلات فرآوری‌نشده
- گوشت تازه، مرغ و ماهی
از الکل، تنباکو و کافئین پرهیز کنید
باید از مصرف کافئین خودداری شود، زیرا این ماده محرک است و می‌تواند وزوز گوش را بلندتر کند.
کافئین و الکل نیز در توانایی بدن شما در تنظیم میزان مایعات، تداخل ایجاد می‌کنند، به‌طوری‌که می‌تواند وضعیت گوش داخلی را بدتر کرده و باعث سردرد، فشار و سرگیجه شود.
نیکوتین موجود در سیگار و سایر محصولات تنباکو می‌تواند جریان خون در گوش داخلی را محدود کرده و همه علائم را بدتر کند. درصورت ابتلا به بیماری منییر بهتر است از مصرف نیکوتین و تنباکو خودداری کنید.
داروهای بدون نسخه
علاوه بر داروهایی که پزشکان برای شما تجویز می‌کنند، برخی از داروها و مکمل‌های بدون نسخه می‌توانند به بهبود علائم بیماری منییر کمک کنند و یا از آن‌ها جلوگیری کنند.
داروهای مفید بدون نسخه
عوارض شایع بیماری منییر و سرگیجه عبارتند از:
- گیجی
- حالت تهوع
- بیماری حرکت
برخی از داروهایی که می‌توانند به تسکین این علائم کمک کنند عبارت‌اند از:
- داروهای ضد تهوع، مانند درامامین
- آنتی‌هیستامین‌ها، مانند بنادریل
درامامین مفید است، زیرا به پیشگیری از موارد زیر کمک می‌کند:
- گیجی
- بیماری حرکت
- حالت تهوع
تورم در گوش نیز می‌تواند در سرگیجه دخیل باشد. مصرف داروهای ضدالتهاب در برخی مواقع می‌تواند مفید باشد. کاهش تورم در گوش، حالت تهوع و گیجی همراه با سرگیجه را کنترل می‌کند.
داروهای مضر بدون نسخه
داروهای بدون نسخه رایجی وجود دارد که باید از آن‌ها اجتناب کنید، زیرا با بیماری منییر تداخل دارند. سعی کنید از موارد زیر اجتناب کنید:
- آنتی‌اسیدها
- آسپرین
- داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)
آنتی‌اسیدها مملو از سدیم هستند که باعث احتباس آب می‌شود.
داروهایی مانند ایبوپروفن (Advil ، Motrin)، که NSAID هستند، نیز می‌توانند باعث احتباس آب شوند و تعادل الکترولیت‌ها را مختل کنند. تعادل الکترولیت‌ها برای تنظیم مایع گوش داخلی مهم است.
طبق گفته انجمن اختلالات دهلیزی، آسپرین می‌تواند علائم وزوز گوش را بدتر کند.
سایر گزینه‌های درمانی
تغییر رژیم غذایی روشی ساده و ارزان برای کمک به تسکین علائم منییر در خانه است. بااین‌حال، اگر رژیم جدید موثر واقع نشود، پزشک شما ممکن است برای کمک به درمان بیماری‌تان، دارو یا جراحی را نیز توصیه کند.
تجویز دارو
سرگیجه شایع‌ترین و ناتوان‌کننده‌ترین جنبه بیماری منییر است. پزشک شما ممکن است برای کمک به کاهش و مدیریت این علامت و سایر علائم، داروهایی تجویز کند.
می‌توان از بنزودیازپین‌هایی مانند دیازپام (والیوم) یا لورازپام (آتیوان) برای کاهش مدت زمان دوره‌ای علائم استفاده کرد.
از داروهای ضد‌تهوع مانند پرومتازین یا مکلیزین می‌توان برای درمان و کنترل حالت تهوع و استفراغ همراه با سرگیجه استفاده کرد.
عمل جراحی
جراحی معمولاً فقط زمانی گزینه‌ای درمانی برای بیماری منییر است که سایر روش‌های درمانی موثر نباشد. جراحی در درجه اول برای حذف دوره‌های ناتوان‌کننده سرگیجه استفاده می‌شود. گزینه‌های جراحی شامل رفع فشار مایع در گوش داخلی یا بریدن عصب برای بهبود دائمی دوره‌های سرگیجه است.
زندگی با بیماری منییر
اکنون هیچ درمانی وجود ندارد، اما بیماری منییر می‌تواند به‌طور موثری کنترل شود و این مسئله به افراد مبتلا به این بیماری امکان می‌دهد زندگی رضایت‌بخش و کاملی داشته باشند. رژیم غذایی سالم و همکاری با پزشکان جهت ایجاد رویکردی آگاهانه نسبت به داروها و سایر گزینه‌های درمانی می‌تواند به بهبود چشم‌انداز شما کمک کند.
