لابیرنتیت (Labyrinthitis) اختلال گوش داخلی است. دو عصب دهلیزی در گوش داخلی شما اطلاعاتی درمورد مسیریابی فضایی و کنترل تعادل شما به مغزتان ارسال می‌کنند. وقتی یکی از این اعصاب دچار التهاب می‌شود، شرایطی ایجاد می‌کند که به لابیرنتیت معروف است.
علائم شامل گیجی، حالت تهوع و کم شنوایی است. سرگیجه، یکی دیگر از علائم، نوعی گیجی است که با احساس این‌که درحال حرکت هستید مشخص می‌شود، اگرچه شما درحال حرکت نباشید. سرگیجه می‌تواند در رانندگی، کار و سایر فعالیت‌ها تداخل ایجاد کند. داروها و تکنیک‌های خودیاری می‌توانند از شدت سرگیجه شما بکاهند.
عوامل مختلفی می‌توانند باعث این بیماری شوند، ازجمله عفونت‌ها و ویروس‌ها. شما باید برای هرگونه عفونت گوش، درمان فوری دریافت کنید، اما هیچ راه شناخته‌شده‌ای برای جلوگیری از لابیرنتیت وجود ندارد.
درمان لابیرنتیت معمولاً شامل استفاده از داروهایی برای کنترل علائم شماست. علائم در بیشتر افراد طی یک تا سه هفته کاهش می‌یابد و بیشتر افراد طی یک یا دو ماه به بهبودی کامل می‌رسند.
علائم لابیرنتیت چیست؟
علائم لابیرنتیت به سرعت آغاز می‌شوند و می‌توانند برای چندین روز کاملاً شدید باشند. علائم معمولاً پس از ابتلا به بیماری شروع به برطرف شدن می‌کنند، اما وقتی سر خود را به‌طور ناگهانی حرکت دهید، ممکن است مجدد بروز کنند. این بیماری معمولاً درد ایجاد نمی‌کند.
علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- گیجی
- سرگیجه
- از دست دادن تعادل
- تهوع و استفراغ
- وزوز گوش، که با صدای زنگ یا وزوز کردن در گوش مشخص می‌شود
- از دست دادن شنوایی در محدوده فرکانس بالا در یک گوش
- مشکل در متمرکز کردن چشم‌ها (خیره شدن)
در موارد بسیار نادر عوارض می‌تواند شامل کم شنوایی دائمی باشد.
چه عواملی باعث لابیرنتیت می‌شوند؟
لابیرنتیت می‌تواند در هرسنی رخ دهد. عوامل مختلفی می‌توانند باعث ایجاد لابیرنتیت شوند، ازجمله:
- بیماری‌های تنفسی، مانند برونشیت
- عفونت‌های ویروسی گوش داخلی
- ویروس‌های معده
- ویروس‌های هرپس
- عفونت‌های باکتریایی، ازجمله عفونت‌های باکتریایی گوش میانی
- ارگانیسم‌های عفونی، مانند ارگانیسم ایجادکننده بیماری لایم (Lyme)
احتمال ابتلای شما به لابیرنتیت زیاد است اگر:
- سیگار می‌کشید
- مقدار زیادی الکل مصرف می‌کنید
- سابقه آلرژی دارید
- معمولاً خسته‌اید
- تحت استرس شدید هستید
- برخی داروهای تجویز شده را مصرف می‌کنید
- از داروهای بدون نسخه (به‌خصوص آسپرین) استفاده می‌کنید
چه‌زمانی به دکتر خود مراجعه کنید
اگر علائمی از لابیرنتیت دارید، باید برای تعیین علت آن، وقت ملاقات با پزشک خود هماهنگ کنید.
علائم خاصی ممکن است نشانه یک بیماری جدی‌تر باشد. این علائم را اورژانسی در نظر بگیرید و بلافاصله به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید:
- غش کردن و بیهوش شدن
- تشنج
- اختلال گفتاری
- تب
- ضعف
- فلجی
- دوبینی
چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشکان به‌طور کلی می‌توانند لابیرنتیت را طی معاینه تشخیص دهند. در بعضی موارد، هنگام معاینه گوش تشخیص داده نمی‌شود، بنابراین باید معاینه کامل، ازجمله ارزیابی نورولوژیکی انجام شود.
علائم لابیرنتیت می‌تواند مشابه علائم سایر بیماری‌ها باشد. پزشک شما ممکن است آزمایشاتی را برای رد این بیماری‌ها توصیه کند. این بیماری‌ها عبارتند از:
- بیماری منییر، که اختلالی در گوش داخلی است
- میگرن
- سکته مغزی کوچک
- هموراژ مغزی، که به آن خونریزی در مغز نیز می‌گویند
- آسیب به عروق گردن
- سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش‌خیم، که اختلالی در گوش داخلی است
- تومور مغزی
آزمایشات برای بررسی این بیماری‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تست‌های شنوایی
- آزمایش خون
- سی‌تی اسکن یا اِم‌آرآی (MRI) از سرتان جهت ثبت تصاویر ساختارهای جمجمه
- الکتروانسفالوگرام (EEG)، که تست امواج مغزی است
- ویدیونیستاگموگرافی (VNG)، که تست حرکات چشم است
درمان لابیرنتیت
علائم را می‌توان با دارو تسکین داد، ازجمله:
- آنتی‌هیستامین‌های تجویز شده، مانند دسلوراتادین (کلارینکس)
- داروهایی که می‌توانند گیجی و حالت تهوع را کاهش دهند، مانند مکلیزین (Antivert)
- داروهای آرام‌بخش، مانند دیازپام (والیوم)
- کورتیکواستروئیدها، مانند پردنیزون
- آنتی هیستامین‌های بدون نسخه، مانند فکسوفنادین (Allegra)، دیفن‌هیدرامین (Benadryl) یا لوراتادین (Claritin)
اگر عفونت فعال داشته باشید، احتمالاً پزشک آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند
علاوه بر مصرف داروها، چندین روش وجود دارد که می‌توانید برای رفع سرگیجه استفاده کنید:
- از تغییر سریع وضعیت یا حرکات ناگهانی خودداری کنید.
- هنگام حمله سرگیجه، بی‌حرکت بنشینید.
- از حالت خوابیده یا نشسته به آرامی بلند شوید.
- هنگام حمله سرگیجه، از تلویزیون، صفحه کامپیوتر و چراغ‌های روشن یا چشمک‌زن دوری کنید.
- اگر سرگیجه زمانی که در رختخواب هستید رخ داد، سعی کنید روی صندلی نشسته و سر خود را بی‌حرکت نگه‌دارید. نور کم برای علائم شما بهتر از تاریکی یا نورهای روشن است.
اگر سرگیجه شما برای مدت طولانی ادامه یابد، شنوایی‌شناسان، فیزیوتراپیست‌ها و کاردرمانگران می‌توانند تمریناتی را برای کمک به بهبود تعادل به شما آموزش دهند.
سرگیجه می‌تواند در توانایی شما برای کار ایمن و بی‌خطر با ماشین یا سایر ماشین‌آلات، اختلال ایجاد کند. باید تدابیر دیگری را به کار گیرید تا زمانی که رانندگی کردن دوباره ایمن و بی‌خطر باشد.
چشم‌انداز بلندمدت
در بیشتر موارد علائم طی یک تا سه هفته برطرف می‌شوند و طی چند ماه به‌صورت کامل بهبود خواهید یافت. در این میان، علائمی مانند سرگیجه و استفراغ ممکن است در توانایی شما برای کار کردن، رانندگی یا شرکت کامل در فعالیت‌های ورزشی اختلال ایجاد کند. سعی کنید هنگام بهبودی به آرامی به این فعالیت‌ها بازگردید.
اگر علائم شما بعد از چندین ماه بهبود نیافته است، ممکن است پزشک شما بخواهد آزمایشات بیشتری را برای رد سایر بیماری‌ها انجام دهید؛ البته اگر قبلاً این آزمایشات را انجام نداده باشید.
بیشتر افراد فقط یک دوره لابیرنتیت را تجربه می‌کنند. لابیرنتیت به‌ندرت مزمن می‌شود.
سوال:
چه تمرینات ساده‌ای می‌توانم برای بهبود تعادل خود انجام دهم؟
بیمار ناشناس
پاسخ:
– راه رفتن به شکل پاشنه‌به‌پنجه. تصور کنید روی یک تیرآهن روی زمین قدم می‌زنید. هنگام راه رفتن، پاشنه یک پا را جلوی انگشتان پای دیگر قرار دهید. بازوها را برای تعادل بیرون نگه دارید.
– تعادل روی یک پا. با استفاده از پشتی صندلی برای پشتیبانی، روی یک پا و سپس پای دیگر بایستید. به مدت 15 ثانیه روی هرپا تعادل خود را حفظ کنید. 10 تا 15 بار تکرار کنید.
– راه رفتن رژه‌مانند. با بازوهای بیرون و دور از طرفین‌تان، یک پا را به آرامی بلند کنید و یک گام به سمت جلو بروید. سپس پای عقب را بلند کرده و به آرامی یک قدم دیگر به جلو بردارید. 20 قدم راه بروید، برگردید و تکرار کنید.
تمام مطالب کاملاً جنبه اطلاعاتی دارند و نباید به‌عنوان توصیه پزشکی در نظر گرفته شوند.
