بیماری حرکت (motion sickness) احساس گیجی است. این حالت معمولاً هنگام مسافرت با اتومبیل، قایق، هواپیما یا قطار اتفاق می‌افتد. ارگان‌های حسی بدن شما پیام‌های متفاوتی به مغز شما می‌فرستند و باعث گیجی، سبکی‌سر یا حالت تهوع می‌شوند. برخی از افراد در اوایل زندگی خود متوجه می‌شوند که مستعد ابتلا به این بیماری هستند.
علائم بیماری حرکت
بیماری حرکت معمولاً باعث ناراحتی معده می‌شود. علائم دیگر شامل عرق سرد و گیجی است. فرد مبتلا به بیماری حرکت ممکن است رنگ‌پریده شود یا از سردرد شکایت داشته باشد. معمولاً علائم زیر نیز در اثر بیماری حرکت ایجاد می‌شود:
- حالت تهوع
- استفراغ
- از دست دادن تعادل یا مشکل در حفظ تعادل
عوامل خطر بیماری حرکت
هرنوع سفری، در خشکی یا در آسمان یا روی آب، می‌تواند احساس ناخوشایند بیماری حرکت را ایجاد کند. گاهی سرگرمی‌ها و وسایل زمین بازی کودکان می‌توانند باعث بیماری حرکت شوند.
کودکان بین 2 تا 12 سال با احتمال بیشتری نسبت به سایر سنین از بیماری حرکت رنج می‌برند. زنان باردار نیز احتمال بیشتری برای تجربه این نوع اختلال گوش داخلی دارند.
علل بیماری حرکت
شما با کمک سیگنال‌هایی که توسط بسیاری از قسمت‌های بدن (مثلا چشم‌ها و گوش‌های داخلی) ارسال می‌شود، تعادل خود را حفظ می‌کنید. گیرنده‌های حسی دیگر در پاهای شما به سیستم عصبی شما اجازه می‌دهد تا بفهمد چه قسمت‌هایی از بدن شما در تماس با زمین است.
سیگنال‌های متناقض می‌توانند باعث بیماری حرکت شوند. به‌عنوان مثال، وقتی در هواپیما هستید تلاطم را نمی‌بینید، اما بدن شما آن را احساس می‌کند. نتیجه این سردرگمی می‌تواند باعث حالت تهوع یا حتی استفراغ شود.
تشخیص بیماری حرکت
بیماری حرکت به سرعت برطرف می‌شود و معمولاً به تشخیص تخصصی نیاز ندارد. بیشتر مردم این احساس را هنگام بروز آن می‌شناسند، زیرا این بیماری فقط هنگام مسافرت یا سایر فعالیت‌های خاص رخ می‌دهد.
درمان بیماری حرکت
چندین دارو برای درمان بیماری حرکت وجود دارد. بیشتر آن‌ها فقط از بروز علائم جلوگیری می‌کنند. بسیاری نیز باعث خواب‌آلودگی می‌شوند، بنابراین هنگام استفاده از این نوع داروها کار کردن با ماشین‌آلات یا وسیله نقلیه مجاز نیست.
دارویی که اغلب برای بیماری حرکت تجویز می‌شوند، هیوسین هیدروبروماید است که معمولاً به نام اسکوپولامین شناخته می‌شود. داروی بدون نسخه پزشک برای بیماری حرکت، دیمن‌هیدرینات است که اغلب به‌عنوان درامامین یا گراول در بازار عرضه می‌شود.
چگونه می‌توان از بیماری حرکت پیشگیری کرد؟
بیشتر افرادی که مستعد ابتلا به بیماری حرکت هستند، از این واقعیت آگاهند. اگر مستعد ابتلا به بیماری حرکت هستید، اقدامات پیشگیرانه زیر ممکن است کمک کند.
هنگام رزرو سفر، از قبل برنامه‌ریزی کنید. اگر با هواپیما سفر می‌کنید، صندلی کنار پنجره یا صندلی دسته‌دار درخواست کنید. در قطارها، قایق‌ها یا اتوبوس‌ها به سمت جلو بنشینید و سعی کنید از نگاه کردن به عقب خودداری کنید. در کشتی، کابینی در سطح آب و نزدیک به جلو یا وسط کشتی درخواست کنید. درصورت امکان دریچه‌ای برای هوای تازه باز کنید و از کتاب خواندن خودداری کنید.
نشستن روی صندلی جلوی ماشین یا اتوبوس یا رانندگی توسط خودتان اغلب کمک‌کننده است. بسیاری از افرادی که در وسیله نقلیه دچار بیماری حرکت می‌شوند، می‌دانند که هنگام رانندگی علائمی ندارند.
مهم این است که شب قبل از مسافرت به اندازه کافی استراحت کنید و از نوشیدن الکل خودداری کنید. اگر مستعد بیماری حرکت باشید، کمبود آب بدن، سردرد و اضطراب منجر به خروجی‌های ضعیف‌تر و بدتری می‌شود.
خوب بخورید تا معده‌تان دچار مشکل نشود. قبل و در طول سفر از غذاهای چرب یا اسیدی دوری کنید.
یک داروی خانگی در دسترس داشته باشید یا درمان‌های جایگزین را امتحان کنید. بسیاری از کارشناسان می‌گویند نعناع‌فلفلی و همچنین زنجبیل و گندنای کوهی می‌توانند کمک کنند. اگرچه اثربخشی آن‌ها از نظر علمی ثابت نشده است، اما این گزینه‌ها در دسترس هستند.
برای خلبانان، فضانوردان یا دیگرانی که به‌طور منظم یا به‌عنوان بخشی از حرفه خود دچار بیماری حرکت می‌شوند، درمان شناختی و بیوفیدبک راه‌حل‌های احتمالی است. همچنین مشخص شده است که تمرینات تنفسی نیز کمک‌کننده است. این روش‌های درمانی برای افرادی که حتی با فکر کردن به مسافرت احساس ناخوشایندی دارند نیز مفید است.
