میگرن دهلیزی یا میگرن وستیبولار (vestibular migraine) بیماری میگرنی است که باعث ایجاد سرگیجه میشود.
افرادی که سرگیجه (vertigo) دارند احساس میکنند که در حال حرکت هستند، درحالیکه ساکناند و یا احساس میکنند محیط اطرافشان به دور آنها میچرخد، درحالیکه اینگونه نیست. سرگیجه میتواند شبیه بیماری حرکت (motion sickness) باشد.
دوره میگرن دهلیزی از چند ثانیه تا چند ساعت ادامه دارد. علائم آن ممکن است شامل از دست دادن تعادل، بیماری حرکت، گیجی، سبکیسر، عدم آگاهی از فضا و زمان، حالت تهوع و استفراغ و سردرد شدید باشد.
اگرچه حملات میگرن اغلب شامل سردردهای عودکننده و زنشی (ضربانی) است، اما ممکن است دورههای میگرن دهلیزی اینطور نباشد که این مسئله تشخیص این بیماری را دشوار کند.
قابل توجه است که برخی تحقیقات نشان میدهد که تغییر در سبک زندگی و رژیم غذایی ممکن است به کاهش دفعات و شدت حملات میگرن دهلیزی کمک کند.
این مقاله توضیح میدهد که چگونه رژیم غذایی بر میگرن دهلیزی تأثیر میگذارد و راهنمایی برای تغییرات رژیم غذایی برای کمک به کاهش علائم ارائه میدهد.
رژیم غذایی شما چه تاثیری در حملات میگرن دهلیزی دارد؟
علت دقیق میگرن دهلیزی ناشناخته مانده است. البته به نظر میرسد این وضعیت بین زنان شایعتر است. ژنتیک، رژیم غذایی، سبک زندگی و عوامل محیطی نیز ممکن است در آن نقش داشته باشد.
تحقیقات نشان میدهد که تعدیل و اصلاح رژیم غذایی ممکن است باعث کاهش وقوع و شدت حملات میگرن شود.
علل تغذیهای معمول و رایج برای این حملات شامل شکلات، الکل، قهوه، پنیرهای مانده و گوشتهای فرآوریشده است. این غذاها حاوی مواد شیمیایی مانند تیرامین، نیترات، هیستامین و فنیلاتیلآمین هستند که همگی با علائم میگرن مرتبط هستند.
برخی افراد گزارش میکنند که علائم میگرن درصورت عدم غذا خوردن بدتر میشود که نشان میدهد روزهداری و کنار گذاشتن وعدههای غذایی ممکن است شدت حملات را افزایش دهد.
به خاطر داشته باشید که غذاهای محرک ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد. در حقیقت برخی از افراد ممکن است متوجه شوند که رژیم غذایی آنها بر دورههای میگرن تأثیر نمیگذارد.
خلاصه
برخی از غذاها مانند الکل، گوشتهای فرآوریشده و شکلات ممکن است علائم میگرن دهلیزی را ایجاد کنند. روزهداری و کنار گذاشتن وعدههای غذایی نیز ممکن است در این امر نقش داشته باشد. به یاد داشته باشید که عوامل محرک غذایی ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد.
رژیم میگرن دهلیزی شامل چه مواردی است؟
اکنون هیچ دستورالعمل رسمی غذایی برای میگرن دهلیزی وجود ندارد.
البته تحقیقات نشان میدهد که رژیم غذایی حذفی ممکن است به شناسایی عوامل محرک احتمالی کمک کند.
با استفاده از این روش، غذاهایی را که احتمال میدهید علائم شما را بدتر کند حذف میکنید. با توجه به اینکه واکنش مردم به غذاها متفاوت است، رژیمهای حذفی برای هر فرد شخصیسازی میشوند.
سپس این غذاها را مجدد، گروه به گروه، وارد رژیم خود میکنید تا مشخص شود آیا غذایی یا گروه غذایی خاصی علائم شما را ایجاد میکند یا نه.
رژیم غذایی حذفی معمولاً 5 تا 6 هفته طول میکشد. این کار فقط باید تحت نظارت متخصص مانند متخصص تغذیه یا پزشک انجام شود، زیرا درصورت رعایت نادرست و یا طولانیمدت رژیم، احتمال کمبودهای تغذیهای را در شما افزایش میدهد.
به خاطر داشته باشید که میگرن دهلیزی بیماری پیچیدهای است و ممکن است متوجه شوید که تغییرات رژیم غذایی بر علائم شما تأثیر نمیگذارد.
رژیم غذایی حذفی به دو مرحله اصلی تقسیم میشود: حذف و مصرف مجدد.
مرحله حذف
طی این مرحله، از غذاهایی که ممکن است علائم میگرن دهلیزی را تحریک کنند اجتناب میکنید.
سپس میتوانید بگویید که آیا رژیم غذایی در علائم شما نقش دارد یا خیر زیرا تقریباً تمام غذاهای محرک احتمالی را حذف کردهاید.
این مرحله بهطور معمول 2 تا 3 هفته طول میکشد.
مرحله مصرف مجدد
در طول این مرحله، شما بهآرامی غذاها یا گروههای غذایی حذفشده را دوباره وارد رژیم خود میکنید.
درحالیکه نحوه تأثیر هرگروه غذایی را بر علائم میگرن دهلیزی خود ثبت میکنید، باید آنها را بهصورت جداگانه و طی 2 تا 3 روز وارد رژیم غذایی خود کنید.
اگر متوجه شدید که وارد کردن مجدد یک غذا یا گروه غذایی به رژیمتان حملات شما را بدتر نمیکند، احتمالاً خوردن آن بیخطر است. با این وجود، ممکن است لازم باشد غذایی که باعث ایجاد علائم میشود بهطور کامل از رژیم غذایی شما حذف شود.
مرحله مصرف مجدد بسته به اینکه چند گروه غذایی را در ابتدا حذف کردهاید، 2 تا 3 هفته طول میکشد. البته اگر متخصص توصیه کند، ممکن است طولانیتر شود.
خلاصه
رژیم غذایی حذفی که غذاهای محرک میگرن را هدف قرار میدهد ممکن است به کاهش علائم میگرن دهلیزی کمک کند. این رژیم دارای دو مرحله اصلی است، حذف و مصرف مجدد، و معمولاً 5 تا 6 هفته طول میکشد.
غذاهایی که باید از آنها اجتناب کنید
رژیم غذایی حذفی میگرن دهلیزی باید غذاهای مرتبط با علائم میگرن را حذف کند، ازجمله:
- پنیرهای مانده
- الکل (بهویژه آبجو و شراب قرمز)
- آسپارتام، شیرینکننده مصنوعی
- شکلات
- قهوه و سایر نوشیدنیهای کافئیندار
- مونوسدیم گلوتامات (MSG)
- گوشتهای فرآوریشده مانند بیکن، سوسیس، سالامی و گوشتهای آماده
غذاهای دیگری که ممکن است علائم را بدتر کنند، اما شواهد کمتری در این مورد دارند عبارتند از:
- میوههای خانواده مرکبات
- گوجه فرنگی
- پیاز
- لوبیا و عدس
- آجیل و دانهها
- ترشی و غذاهای تخمیرشده
- گوشتهای ارگان، مانند گوشت گاو و گوشت کبد مرغ
- ماهی شور، دودی و خشک
- محصولات لبنی مانند شیر، پنیر، خامه، بستنی و ماست
- سوپهای کنسروی، سوپهای بستهبندیشده و آبگوشتهای بستهبندیشده با مونوسدیم گلوتامات
- آبمیوه و نوشابه گازدار
- بطریهای سس سالاد و سسهای بستهبندیشده
- ویتامینها و مکملهای گیاهی، بهویژه آنهایی که حاوی کافئین هستند
اگر شک دارید که سایر غذاهایی که در لیست بالا ذکر نشدهاند ممکن است علائم میگرن دهلیزی شما را تحریک کنند، باید با متخصص مشورت کنید و حذف آنها را نیز در نظر بگیرید. هرچه گروههای غذایی بیشتری را در مرحله اول حذف کنید، رژیم موثرتر است.
به خاطر داشته باشید که از این گروههای غذایی فقط در مرحله حذف باید اجتناب شود زیرا بعداً دوباره وارد رژیم غذایی شما میشوند.
خلاصه
رژیم غذایی حذفی برای میگرن دهلیزی بسیار محدودکننده است و بسیاری از غذاهای مرسوم را که بعد از 2 تا 3 هفته دوباره وارد رژیم غذایی میشوند، ممنوع میکند.
غذاهایی که باید بخورید
اگرچه مرحله حذف محدودکننده است، اما شما همچنان میتوانید از بسیاری از غذاهای سالم و خوشطعم مانند موارد زیر لذت ببرید:
- میوهها: بیشتر میوهها، به استثنای مرکبات و گوجه فرنگی
- سبزیجات: بیشتر سبزیجات، به استثنای پیاز و لوبیا و عدس
- غلات: همه غلات مانند برنج، کینوا، کوسکوس و جو دوسر
- گوشت، تخممرغ و ماهی: همه گوشتهای تازه، مانند گوشت مرغ، گاو، بوقلمون، بره، تخممرغ و ماهی، به استثنای گوشت و ماهی فرآوریشده یا بستهبندیشده
- جایگزینهای لبنی: شیر غیرلبنی، مانند شیر نارگیل و جو دوسر
- چربیها: چربیهای سالم مانند روغنهای زیتون، تخم کتان و نارگیل
- نوشیدنیها: آب و دمنوشهای گیاهی بدون کافئین
- ادویهها و چاشنیها: تمام گیاهان و ادویههای تازه و نیز بیشتر چاشنیهای خانگی (و نه سسهای خریداریشده از فروشگاهها)
اگر در این مرحله تلاش میکنید انگیزه خود را حفظ کنید، سعی کنید انواع گیاهان و ادویهها را برای طعم دادن به غذاهای خود امتحان کنید.
خلاصه
اگرچه مرحله اول رژیم میگرن دهلیزی محدودکننده است، اما شما همچنان میتوانید از بسیاری از غذاهای کامل و تازه لذت ببرید.
نکات منفی احتمالی
اگرچه رژیم حذفی ممکن است به کاهش علائم میگرن دهلیزی کمک کند، اما چندین نکته منفی احتمالی هم دارد.
برای مبتدیان، روش حذفی بسیار محدودکننده است. شما نباید آن را برای مدت طولانی بدون نظارت پزشک یا متخصص تغذیه دنبال کنید. محدود کردن چندین گروه غذایی به مدت طولانی احتمال نقصهای تغذیهای را افزایش میدهد.
علاوه بر این، توجه به این نکته مهم است که حذف غذاهای محرک ممکن است برای همه مفید نباشد، زیرا رژیم غذایی ممکن است در حملات میگرن دهلیزی همه افراد نقش نداشته باشد. چیزی که باعث بروز علائم فردی میشود ممکن است باعث بروز علائم فرد دیگری نشود.
خلاصه
اگر به دنبال راهنمایی حرفهای و تخصصی نیستید، رژیم غذایی میگرن دهلیزی ممکن است خطر کمبود مواد مغذی را در شما افزایش دهد. در برخی موارد، این رژیم غذایی ممکن است به درمان علائم شما کمکی نکند.
کلام پایانی
حملات میگرن دهلیزی، که با سرگیجه مشخص میشود، میتواند بسیار ناخوشایند باشد، اگرچه حذف غذاهای محرک ممکن است علائم را تسکین دهد.
شایعترین محرکهای تغذیهای شامل پنیرهای مانده، گوشتهای فرآوریشده، شکلات، قهوه، مونوسدیم گلوتامات و نوشیدنیهای الکلی مانند شراب قرمز و آبجو است. روزه گرفتن یا کنار گذاشتن وعدههای غذایی نیز ممکن است در این مسئله نقش داشته باشد.
برخی تحقیقات نشان میدهد که رژیم غذایی حذفی با شناسایی عوامل محرک خاص میتواند به مدیریت علائم میگرن دهلیزی کمک کند.
با توجه به اینکه رژیمهای غذایی حدفی بسیار محدودکننده هستند، فقط باید آنها را زیر نظر متخصص دنبال کنید. به یاد داشته باشید که رژیم غذایی ممکن است در علائم میگرن همه افراد نقش نداشته باشد.
