سرگیجه وضعیتی خوش‌خیم (BPV) شایع‌ترین علت سرگیجه، احساس چرخش یا نوسان است. این وضعیت باعث احساس ناگهانی چرخش می‌شود یا باعث وضعیتی مانند این‌که سر شما از درون درحال چرخش باشد.
اگر BPV داشته باشید، ممکن است دوره‌های کوتاه مدتی از سرگیجه خفیف یا شدید داشته باشید. تغییر موقعیت سر می‌تواند آغاز یک دوره را سبب شود. فعالیت‌های دیگری که می‌توانند باعث حمله سرگیجه وضعیتی خوش‌خیم شوند، عبارتند از:
- خم کردن سر به بالا یا پایین
- دراز کشیدن
- چرخیدن
- بلند شدن
سرگیجه وضعیتی خوش‌خیم می‌تواند ناراحت‌کننده باشد، اما به‌ندرت جدی است مگر در مواردی که گیجی باعث افتادن فرد شود.
علت سرگیجه وضعیتی خوش‌خیم چیست؟
سرگیجه نتیجه اختلالی در گوش داخلی شما است. مجاری نیم‌دایره یا لوله‌های داخل گوش‌های شما حاوی مایعی هستند که با تغییر وضعیت بدن حرکت می‌کند. مجاری نیم‌دایره بسیار حساس هستند.
سرگیجه وضعیتی خوش‌خیم هنگامی ایجاد می‌شود که بلورهای کوچک کربنات کلسیم که به‌طور معمول در ناحیه دیگری از گوش هستند، آزاد شده و وارد مجاری نیم‌دایره شوند. همچنین ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که این بلورها داخل مجاری نیم‌دایره تشکیل شوند. این مسئله باعث می‌شود مغز شما پیام‌های گیج‌کننده‌ای درمورد موقعیت بدن شما دریافت کند.
احتمال ابتلا به سرگیجه وضعیتی خوش‌خیم در چه کسانی وجود دارد؟
هیچ عامل خطر بزرگی برای BPV وجود ندارد، اما نشانه‌هایی وجود دارد که BPV می‌تواند یک بیماری ارثی باشد. بسیاری از افراد مبتلا به BPV خویشاوندانی دارند که به این بیماری مبتلا هستند.
بیماری‌های دیگری نیز وجود دارد که می‌تواند برخی از افراد را مستعد ابتلا به BPV کند. این موارد شامل:
- صدمات قبلی به سر
- پوکی استخوان
- دیابت
- بیماری مرتبط با گوش داخلی
علائم سرگیجه وضعیتی خوش‌خیم چیست؟
علائم BPV می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- سرگیجه
- استفراغ
- تاری دید
- حالت تهوع
- گیجی
- سبکی‌سر
- عدم تعادل
- عدم ثبات
علائم BPV ممکن است بیایند و بروند. این علائم معمولاً کمتر از یک دقیقه طول می‌کشند.
فعالیت‌های مختلفی می‌تواند باعث BPV شود، اما بیشتر علائم هنگامی رخ می‌دهد که تغییری در موقعیت سر شما ایجاد شود. حرکات غیرطبیعی چشم، که نیستاگموس نیز نامیده می‌شود، معمولاً همراه با علائم BPV وجود دارد. اگرچه بسیار نادر است، اما ممکن است شما در هردو گوش خود BPV داشته باشید.
در برخی موارد شدیدBPV ، ممکن است فرد به دلیل استفراغ دچار کمبود آب بدن شود.
سرگیجه وضعیتی خوش‌خیم چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک می‌تواند BPV را با انجام مانوری به نام تست Dix-Hallpike تشخیص دهد. هم‌زمان با این‌که پزشک از شما می‌خواهد به سرعت دراز بکشید به‌طوری که پشت شما روی میز قرار گیرد، سر شما را در موقعیت خاصی نگه می‌دارد. پزشک در طول این تست به دنبال حرکات غیرطبیعی چشم خواهد بود و ممکن است از شما بپرسد آیا احساس چرخش می‌کنید یا خیر.
پزشک همچنین معاینه عمومی انجام می‌دهد. او سابقه پزشکی کاملی کسب کرده و ارزیابی نورولوژیکی جهت رد کردن هر اختلال یا بیماری دیگری انجام می‌دهد.
تست‌های اضافی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تحریک کالریک، که شامل گرم و سرد کردن گوش داخلی با آب یا هوا جهت مشاهده حرکات چشم است.
- اِم‌آرآی (MRI) از سر
- آنژیوگرافی تشدید مغناطیسی (MRA) از سر، که مشابه MRI است.
- سی‌تی اسکن (CT scan) از سر
- ارزیابی شنوایی
- ویدیونیستاگموگرافی(VNG) برای ثبت حرکت چشم
- الکتروانسفالوگرافی (EEG) برای اندازه‌گیری فعالیت مغز
درمان سرگیجه وضعیتی خوش‌خیم چیست؟
انواع روش‌های درمانی برای کمک به درمان BPV در دسترس است. این موارد شامل:
مانور اپلی (Epley)
بعضی از پزشکان مانور اپلی را موثرترین روش درمانی برای BPV می‌دانند. این مانور تمرینی ساده است که می‌توانید در خانه امتحان کنید و به هیچ وسیله‌ای احتیاج ندارد. مانور شامل کج کردن سرتان جهت انتقال قطعه کربنات کلسیم به قسمت دیگری از گوش داخلی شماست. با نحوه انجام مانور Epley و سایر درمان‌های خانگی سرگیجه آشنا شوید.
درمان خانگی
مراحلی وجود دارد که می‌توانید برای کنترل گیجی مرتبط با BPV انجام دهید. از محیط اطراف خود آگاه باشید و از قرار دادن خود در معرض خطر خودداری کنید. عدم تعادل همیشه ممکن است رخ دهد. افتادن (زمین خوردن) می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی شود.
هروقت احساس گیجی داشتید، روی صندلی بشینید. نشستن هنگام حمله سرگیجه می‌تواند به شما در جلوگیری از افتادن کمک کند. همچنین باید اقدامات پیشگیرانه و محتاطانه‌ای، مانند داشتن نور مناسب اطراف خانه و استفاده از عصا برای ثبات و تعادل انجام دهید.
همچنین بیاموزید که چه چیزی باعث آغاز حملات در شما می‌شود. پیشگیری از بدتر شدن علائم سرگیجه طی دوره‌های BPV می‌تواند به‌سادگی اجتناب از موقعیت‌های ایجادکننده آن باشد.
دارو
پزشک شما ممکن است برای تسکین احساس چرخش، داروهایی تجویز کند. این داروها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آرام‌بخش‌ها یا داروهای خواب‌آور
- آنتی‌کولینرژیک‌ها، که با مسدود کردن نوروترنسمیتر استیلکولین کار می‌کنند
- آنتی‌هیستامین‌ها
البته داروها اغلب در درمان سرگیجه موثر نیستند.
عوارض سرگیجه وضعیتی خوش‌خیم چیست؟
اگر درمان سرگیجه موثر نیست یا اگر دچار ضعف، اختلال در گفتار یا مشکلات بینایی شده‌اید، ممکن است لازم باشد با پزشک خود تماس بگیرید.
به خاطر داشته باشید که علائم BPV گاهی می‌تواند به بیماری‌های جدی‌تر دیگری مربوط باشد.
چشم‌انداز طولانی مدت افراد مبتلا به سرگیجه وضعیتی خوش‌خیم چیست؟
زندگی با BPV می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. این بیماری می‌تواند بر روابط با دوستان و خانواده، کارآمدی در محل کار و کیفیت زندگی تأثیر بگذارد. هیچ درمانی نیز برای BPV وجود ندارد و ممکن است بدون هیچ هشداری، حتی پس از درمان موفقیت‌آمیز، دوباره رخ دهد. البته اگرچه BPV ممکن است گاهی ناخوشایند و ناراحت‌کننده باشد، اما قابل کنترل است و معمولاً با گذشت زمان بهبود می‌یابد.
