ضربه صوتی چیست؟ | علل و درمان آن

ضربه صوتی (acoustic trauma)، آسیب گوش داخلی است که اغلب در اثر قرار گرفتن در معرض نویزی با شدت بالا ایجاد می‌شود. این آسیب می‌تواند پس از قرار گرفتن در معرض نویزی منفرد و بسیار بلند و یا در اثر قرار گرفتن در معرض نویز با شدت بالا در مدت زمان طولانی‌‎تری رخ دهد.

درصورت پارگی پرده گوش یا درصورت بروز آسیب‌های دیگر در گوش داخلی، برخی از صدمات به سر می‌تواند باعث ضربه صوتی شود.

پرده گوش از گوش میانی و گوش داخلی محافظت می‌کند. همچنین با ارتعاشات کوچک، سیگنال‌هایی را به مغز منتقل می‌کند.

ضربه صوتی می‌تواند به مسیر کنترل این ارتعاشات آسیب برساند و در نتیجه باعث کاهش شنوایی شود. حرکت صدا به گوش داخلی می‌تواند باعث کاهش شنوایی شود، آنچه پزشکان گاهی تغییر آستانه می‌نامند.

انواع ضربه صوتی

اگر پزشک شما اعتقاد داشته باشد که علائم شما نشانه ضربه صوتی است، ممکن است سعی کند ضربه‌ای که در اثر آسیب، به‌صورت ناگهانی رخ داده است را از ضربه‌ای که در اثر مجاورت مداوم با صداهای بلند رخ داده است، تمیز دهد.

درجات مختلف ضربه صوتی می‌تواند به درمان‌های مختلفی نیاز داشته باشد.

چه کسی در معرض خطر بالای ضربه صوتی است؟

افرادی که در معرض خطر بیشتری برای ضربه صوتی قرار دارند شامل کسانی هستند که:

• شغلی دارند که در آن، تجهیزات صنعتی با صدای بلند برای مدت طولانی کار می‌کند
• در جایی زندگی می‌کنند یا در جایی کار می‌کنند که سایر صداهای با شدت بالا برای مدت زمان طولانی ادامه دارد
• اغلب در کنسرت‌های موسیقی و سایر برنامه‌های موسیقی با شدت بالا شرکت می‌کنند
• از اسلحه استفاده می‌کنند
• بدون تجهیزات مناسب، مانند محافظ گوش، در معرض صداهای بسیار بلند هستند

افرادی که به‌طور مداوم در معرض سطح سروصدای بیش از 85 دسی‌بل هستند، در معرض خطر بیشتری برای ضربه صوتی قرار دارند.

پزشک شما ممکن است برآوردی از شدت صداهای عادی روزانه، مانند تخمین حدود 90 دسی‌بل برای یک موتور کوچک، ارائه دهد. او این کار را برای کمک به شما در ارزیابی این‌که آیا صداهایی که در معرض‌شان هستید، شما را در معرض خطر بیشتری برای ضربه صوتی و کم شنوایی قرار می‌دهد یا نه، انجام می‌دهد.

کمتر از 70 دسی‌بل برای گوش دادن مداوم، ایمن و بی‌خطر در نظر گرفته می‌شود. این شدت از نویز، سروصدای تخمینی یک مکالمه گروهی متوسط است.

سه عامل مهم در ضربه صوتی نقش دارند:

• شدت صدای اندازه‌گیری‌شده بر حسب دسی‌بل
• زیر و بمی صدا یا فرکانس صدا (فرکانس‌های بالاتر مخرب‌ترند)
• کل زمانی که فرد در معرض صدا قرار دارد

علائم ضربه صوتی

آسیب در سطح گوش داخلی رخ می‌دهد. سلول‌های موئی حساس ممکن است ارتباط خود را با سلول‌های عصبی مسئول شنوایی از دست بدهند.

ساختارهای گوش نیز ممکن است در اثر سروصدای زیاد به‌صورت مستقیم آسیب ببینند. صداهای ناگهانی بالای 130 دسی‌بل می‌تواند به میکروفون طبیعی گوش یعنی ارگان کورتی آسیب برساند.

آسیب صوتی می‌تواند به پرده گوش و عضلات کوچک در گوش، به‌ویژه عضله کشنده صماخ، آسیب برساند.

در بسیاری از موارد آسیب‌های صوتی طولانی‌مدت باعث می‌شوند که افراد ابتدا در شنیدن صداهای با فرکانس بالا دچار مشکل می‌شوند. مشکل در شنیدن صدا در فرکانس‌های پایین ممکن است بعداً رخ دهد.

شنوایی‌شناس ممکن است پاسخ شما به فرکانس‌های مختلف را اندازه‌گیری کند تا میزان ضربه صوتی را ارزیابی کند.

یکی از مهم‌ترین علائمی که می‌تواند نشانه شروع ضربه صوتی باشد، وزوز گوش است. وزوز نوعی آسیب به گوش است که باعث صدای وزوز یا زنگ می‌شود.

مبتلایان به وزوز خفیف تا متوسط معمولاً وقتی در محیط ساکت هستند از این علامت آگاه خواهند شد.

وزوز می‌تواند در اثر مصرف مواد مخدر، تغییر در رگ‌های خونی یا سایر بیماری‌ها و عوامل ایجاد شود، اما هنگامی که در اثر قرار گرفتن در معرض صداهای بلند ایجاد می‌شود، اغلب نشانه شروع ضربه صوتی است.

وزوز می‌تواند دائمی یا مزمن باشد. وزوز طولانی مدت دلیل خوبی برای شک بردن به ضربه صوتی است.

تشخیص ضربه صوتی

پزشک از شما می‌پرسد که در طول دوره‌های مختلف زندگی خود در معرض چه نوع صداهایی بوده‌اید تا به تشخیص کمک کند.

او همچنین ممکن است درخواست تست شنوایی‌سنجی برای تشخیص علائم ضربه صوتی دهد. در این تست، شما در معرض اصواتی با بلندی‌های متفاوت و تُن‌های مختلف قرار می‌گیرید تا با دقت بیشتری آنچه که می‌توانید بشنوید و نمی‌توانید بشنوید، ارزیابی شود.

درمان ضربه صوتی

تکنولوژی‌های کمک شنوایی

کم شنوایی قابل مدیریت کردن است، اما قابل درمان نیست.

پزشک شما ممکن است دستگاه‌های شنوایی، مانند سمعک را برای کم شنوایی شما توصیه کند. انواع جدیدی از وسایل کمک شنوایی به نام کاشت حلزون نیز ممکن است برای کمک به شما در مقابله با کم شنوایی ناشی از ضربه صوتی موجود باشد.

محافظت از گوش

به احتمال زیاد پزشک شما برای محافظت از شنوایی‌تان، استفاده از محافظ‌های گوش و انواع دیگر دستگاه‌ها را توصیه می‌کند.

این موارد بخشی از تجهیزات حفاظت شخصی (PPE) است که کارفرمایان باید هنگام حضور افراد در محل کاری که در معرض سروصدای زیاد است، به آن‌ها ارائه دهند.

داروها

پزشک ممکن است در برخی موارد ضربه صوتی حاد، داروهای خوراکی استروئیدی تجویز کند.

البته اگر دچار کم شنوایی هستید، پزشک بر محافظت صوتی از گوش و محدود کردن قرار گرفتن در معرض محیط‌های با صدای بلند تاکید می‌کند تا از بدتر شدن مشکل پیشگیری کند.

چشم‌انداز افراد مبتلا به ضربه صوتی

ضربه صوتی و کم شنوایی مربوط به آن قابل‌برگشت نیست.

محافظت از گوش در برابر صداهای بلند و محدود کردن تجربه‌های شنیداری بسیار بلند می‌تواند به شما در حفظ شنوایی‌تان کمک کند. متخصص گوش و شنوایی‌شناس می‌توانند به شما در تعیین گزینه‌های درمانی که برای شما بهترین هستند کمک کنند.