گوش چسبنده (glue ear) که به التهاب گوش چسبناک معروف است، بیماری است که با پر شدن مایع در قسمت میانی گوش شما ایجاد میشود. این قسمت از گوش، در پشت پرده گوش قرار دارد. مایع میتواند مانند چسب، غلیظ و چسبناک شود.
با گذشت زمان، گوش چسبنده به احتمال زیاد منجر به عفونت گوش میانی میشود. همچنین میتواند شنیدن را برای شما دشوار کند. چنین عوارضی ممکن است جدی شود، بنابراین مهم است که به‌موقع گوش چسبنده شناسایی و درمان شود.
چه عواملی باعث گوش چسبنده میشود؟
گوش چسبنده هنگامی اتفاق می‌افتد که مایع غلیظی در داخل گوش میانی شما جمع شود. همانند دیگر عفونت‌های گوش، گوش چسبنده نیز بیشتر در کودکان دیده میشود. به دلیل این‌که لوله‌های استاش (شیپور استاش) در گوش کودکان، باریک‌تر از بزرگسالان هستند و بیشتر مستعد انسداد هستند. وظیفه این لوله‌ها کمک به گوش برای حفظ فضایی بهداشتی و عاری از مایعات اضافی است.
معمولا، فضای پشت گوش میانی فقط با هوا پر شده است. اما گاهی‌اوقات در اثر بیماریی مانند سرماخوردگی یا ویروس، مایعات میتواند در این فضا جمع شوند.
حساسیت‌های (آلرژی‌های) شدید نیز ممکن است باعث ایجاد چنین مشکلاتی در داخل گوش میانی شود. در چنین مواردی، لوله‌های استاش می‌توانند متورم و منقبض شده و منجر به تجمع مایع شوند.
سایر عوامل خطرزا برای گوش چسبنده عبارتند از:
- سن، به‌ویژه کمتر از 2 سال
- تغذیه با شیشه شیر
- شرایط مهدکودک، به دلیل احتمال بیشتر قرارگرفتن در معرض میکروب
- حساسیت‌های فصلی
- کیفیت پایین هوا
- قرارگرفتن در معرض دود تنباکو
علائم گوش چسبنده چیست؟
مشکل شنوایی شایع‌ترین علامت درکودکان است. البته، ممکن است کودک مبتلا به گوش چسبنده هیچ شکایتی نداشته باشد. ممکن است متوجه شوید که فرزند شما:
- بلندتر از حد معمول صحبت می‌کند
- در شنیدن صحبت دیگران با شدت طبیعی مشکل دارد
- نمی‌تواند از دور صداها را بشنود
- از دیگران می‌خواهد که تکرار کنند
- صدای دستگاه‌های الکترونیکی را بلندتر می‌کند
- از زنگ زدن یا وزوز گوش خود شکایت دارد
به‌طور کلی، بزرگسالانی که گوش چسبنده دارند ممکن است علائمی مشابه کودکان داشته باشند. با این حال، ممکن است در گوش خود فشار و خستگی ناشی از ناراحتی کلی را احساس کنید. گوش چسبنده گاهی‌اوقات نیز میتواند باعث درد شود.
گوش چسبنده‌ای که بیش از چند ماه ادامه داشته باشد میتواند باعث آسیب دائمی شنوایی شود. احتمال تاخیر در رشد گفتار و زبان کودکان خردسال مبتلا به گوش چسبنده مزمن بیشتر است.
تفاوت گوش چسبنده با عفونت گوش
کم شنوایی نیز میتواند علامت عفونت گوش باشد. با این حال، عفونت گوش و گوش چسبنده یکسان نیستند. برخلاف گوش چسبنده، عفونت گوش کاملاً دردناک است و ممکن است همراه با تب و تخلیه مایعات باشد. برای پیشگیری از کم شنوایی و آسیب پرده گوش، عفونت گوش نیاز به درمان پزشکی دارد.
گوش چسبنده چگونه تشخیص داده میشود؟
گوش چسبنده با معاینه گوش در مطب پزشکان تشخیص داده میشود. آن‌ها از دستگاهی که میدان دید را بزرگنمایی می‌کند و نوری به آن متصل است، استفاده می‌کنند تا داخل گوش شما را نگاه کنند. این دستگاه میتواند به آن‌ها کمک کند تا ببینند کجا تجمع مایع وجود دارد.
اگر گوش چسبنده مدام عود می‌کند، یا چنانچه بیش از سه ماه طول می‌کشد، ممکن است لازم باشد به شنوایی‌شناس مراجعه کنید.
با معاینه، پزشک شما همچنین میتواند تشخیص دهد که آیا گوش چسبنده شما منجر به عفونت شده است یا خیر.
چگونه گوش چسبنده درمان میشود؟
اکثر موارد گوش چسبنده به‌خودی‌خود از بین می‌رود. با این حال، گوش چسبنده‌ای که منجر به عفونت گوش میانی میشود، ممکن است با آنتی بیوتیکها درمان شود.
باد انداختن خودکار
یکی از راه‌هایی که می‌توانید تجمع مایعات را در خانه کاهش دهید، باد انداختن خودکار (Autoinflation) است. این روش شامل بادکردن دستگاهی شبیه بادکنک با هر سوراخ بینی است. برای بهترین نتیجه، باد انداختن خودکار چند بار در روز انجام شود. این روش برای کودکان کمتر از 3 سال توصیه نمی‌شود.
سمعک‌ها و گفتار درمانی
موارد شدید یا مزمن گوش چسبنده ممکن است نیاز به مراجعه به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی داشته باشد.
از سمعک‌های موقت ممکن است برای کمک به بهبود مهارت‌های شنوایی در صورت وجود مایع گوش میانی استفاده شود. اگر کم‌شنوایی بر مراحل رشد کودک شما تأثیر بگذارد، ممکن است پزشک شما گفتار درمانی را نیز توصیه کند.
عمل جراحی
گوش چسبنده مزمن گاهی با نوعی جراحی به‌نام آدنوئیدکتومی (adenoidectomy) درمان میشود. در طی این روش، پزشک غدد آدنوئید شما را از پشت بینی که ممکن است در تجمع مایعات در گوش شما نقش داشته باشند، خارج می‌کند.
این غدد به انتهای لوله‌های استاش متصل می‌شوند. هنگامی که آدنوئیدها تحریک و ملتهب می‌شوند، لوله‌های استاش ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرند و در نتیجه منجر به تجمع مایعات و عفونت‌های احتمالی گوش شود.
در حین جراحی و پس از آن، باید در گوش خود لوله‌های کوچکی به‌نام گرومت (grommet) داشته باشید، که معمولاً به آن‌ها لوله‌های گوش یا لوله‌های تعدیل فشار می‌گویند. این‌ها پرده گوش شما را باز نگه می‌دارند و باعث می‌شوند مایعات از پشت آن تخلیه شوند. گرومت‌ها موقتی هستند و معمولاً ظرف یک سال خودبه‌خود از گوش خارج می‌شوند.
آیا می‌توان از گوش چسبنده پیشگیری کرد؟
پیشگیری از گوش چسبنده به‌ویژه در کودکان خردسال ممکن است دشوار باشد. یکی از راه‌های کمک به پیشگیری از گوش چسبنده مزمن این است که سعی کنید بهداشت را رعایت کنید و سیستم ایمنی بدن خود یا کودک خود را هنگام رشد تقویت کنید.
همچنین، حساسیت‌ها را شناسایی و معالجه کرده و قرار گرفتن در معرض دود و مواد محرک تنفسی مشابه را محدود کنید.
چشم‌انداز
در حالی که گوش چسبنده میتواند عوارض جدی ایجاد کند، این بیماری شایع دوران کودکی در بسیاری از موارد به‌خودی‌خود برطرف میشود. بهبود کامل ممکن است سه ماه طول بکشد. با تخلیه مایعات از گوش، شنوایی شما بهبود می‌یابد.
در صورت مشاهده مشکلات شنوایی قابل‌توجه، علائم عفونت گوش، یا چنانچه گوش چسبنده شما بیش از سه ماه طول کشید، وقت آن است که به پزشک مراجعه کنید. پس از ابتلا به گوش چسبنده، باید به‌طور مرتب به پزشک مراجعه کنید تا مطمئن شوید مایعات بیشتری در گوش میانی جمع نمی‌شود و باعث مشکلات شنوایی نمی‌شود.
