برخی مواقع بوی تنفس بر همه تأثیر می‌گذارد. بوی بد دهان یا تنفس بدبو (halitosis) می‌تواند از دهان، دندان یا نتیجه یک بیماری نهفته باشد.
بوی بد دهان می‌تواند مشکلی موقت یا یک بیماری مزمن باشد. طبق گفته انجمن دندانپزشکی آمریکا، حداقل 50 درصد بزرگسالان در طول زندگی خود مبتلا به تنفس بدبو می‌شوند.
علائم بوی بد دهان چیست؟
علاوه بر بوی بد، ممکن است متوجه طعم بدی هم در دهان خود شوید. اگر طعم آن به دلیل بیماری زمینه‌ای باشد و نه به دلیل ذرات غذایی گیرافتاده، ممکن است از بین نرود – حتی اگر دندان‌های خود را مسواک بزنید و از دهان‌شویه استفاده کنید.
چه عواملی باعث بوی بد دهان می‌شود؟
بهداشت نامناسب دندان
باکتری‌ها ذرات غذایی را که در دندان‌ها یا دهان گیر افتاده‌اند، تجزیه می‌کنند. ترکیبی از باکتری‌ها و مواد غذایی مانده در دهان شما بوی نامطبوعی ایجاد می‌کند. مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به‌طور مرتب مواد غذایی مانده را از بین میبرد.
مسواک زدن همچنین پلاک‌ها را از بین میبرد، ماده‌ای چسبنده که روی دندان‌های شما جمع می‌شود و باعث بو می‌شود. تجمع پلاک می‌تواند باعث کرم‌خوردگی دندان و بیماری پریودنتال (بافت‌های اطراف دندان) شود. همچنین، بوی بد دهان می‌تواند مشکل‌ساز شود، اگر از دندان‌های مصنوعی استفاده می‌کنید و هر شب آن‌ها را تمیز نمی‌کنید.
غذاها و نوشیدنی‌های قوی
وقتی پیاز، سیر یا غذاهایی با بوی تند و شدید می‌خورید، معده شما هنگام هضم، روغن غذاها را جذب می‌کند. این روغن‌ها به جریان خون شما منتقل می‌شوند و به ریه‌ها می‌روند.
این غذاها بویی تولید می‌کنند که دیگران می‌توانند آن را تا 72 ساعت در نفس شما متوجه شوند. نوشیدنی‌هایی با بوی شدید مانند قهوه نیز می‌تواند در ایجاد بوی بد دهان نقش داشته باشد.
سیگار کشیدن
کشیدن سیگار یا سیگار برگ باعث بوی بد و خشکی دهان می‌شود که می‌تواند بوی نفس شما را حتی بدتر کند.
خشکی دهان
اگر بزاق کافی ترشح نشود، خشکی دهان ایجاد می‌شود. بزاق به تمیز نگه داشتن دهان کمک می‌کند و بو را کاهش می‌دهد.
خشکی دهان می‌تواند ایجاد شود، اگر به بیماری غده بزاقی مبتلا باشید، با دهان باز بخوابید یا برخی از داروها را مصرف کنید، از جمله داروهایی که فشار خون بالا و بیماری‌های کلیوی را درمان می‌کنند.
بیماری پریودنتال
بیماری پریودنتال یا بیماری لثه زمانی اتفاق می‌افتد که پلاک را به موقع از روی دندان پاک نکنید. با گذشت زمان، پلاک به جرم تبدیل می‌شود. با مسواک زدن نمی‌توانید جرم را از بین ببرید و تلاش برای این کار باعث تحریک بیشتر لثه‌ها می‌شود.
جرم ممکن است باعث ایجاد فرورفتگی یا سوراخ‌های کوچک در ناحیه بین دندان‌ها و لثه شود. غذا، باکتری‌ها و پلاک‌های دندانی می‌توانند در فرورفتگیها جمع شده و بوی تندی ایجاد کنند.
بیماری‌های سینوس، دهان یا گلو
بوی بد دهان ممکن است ایجاد شود، اگر شما:
- عفونت سینوس
- ترشحات پشت بینی
- برونشیت مزمن
- عفونت در سیستم تنفسی فوقانی یا تحتانی شما
سنگ‌های لوزه، که مستعد جمع‌آوری باکتری هستند، همچنین می‌توانند منشأ بوی بد دهان باشند.
بیماری‌ها
نفس بدبو می‌تواند علامت برخی بیماری‌ها باشد. از جمله:
- بیماری یا نارسایی کلیه
- بیماری یا نارسایی کبد
- دیابت
- آپنه خواب
- بیماری ریفلاکس معده-مری (GERD)، که علت نسبتاً شایع تنفس بدبو است
اگر نارسایی کلیه یا کبد یا دیابت دارید، ممکن است نفس شما بوی ماهی بدهد. وقتی دیابت کنترل نشود، ممکن است نفس شما بوی میوه بدهد.
بوی بد دهان چگونه تشخیص داده می‌شود؟
دندانپزشک نفس شما را بو می‌کند و از شما درباره مشکل‌تان سوال می‌کند. دکتر ممکن است زمان ویزیت شما را صبح و قبل از مسواک زدن تنظیم کند.
معمولا این سوالات پرسیده می‌شود، چند وقت یک‌بار مسواک می‌زنید و نخ دندان می‌کشید، انواع غذاهایی که می‌خورید و هر نوع آلرژی یا بیماریی که ممکن است داشته باشید. به پزشك خود بگویید كه چند بار خروپف می‌كنید، چه داروهایی مصرف می‌كنید و چه‌زمانی مشكل شروع شد.
برای تشخیص این‌که چه عواملی باعث بوی بد دهان شما می‌شود، پزشک دهان، بینی و زبان شما را بو می‌کند تا سعی کند منشأ بو را تشخیص دهد.
اگر به نظر نمی‌رسد که منشأ بو از دندان یا دهان شما است، دندانپزشک به شما توصیه می‌کند برای رد هر نوع اختلال یا بیماری زمینه‌ای به پزشک خانواده خود مراجعه کنید.
گزینه‌های درمانی برای بوی بد دهان چیست؟
اگر بوی نفس به دلیل تجمع پلاک باشد، تمیز کردن دندان ممکن است مشکل را برطرف کند. در صورت ابتلا به بیماری بافت‌های اطراف دندان، تمیز کردن مرتب دندان‌ها ضروری است.
درمان مشکلات پزشکی زمینه‌ای مانند عفونت سینوس یا بیماری کلیوی نیز می‌تواند به بهبود بوی نفس کمک کند. اگر خشکی دهان باعث ایجاد بوی بد دهان شما شود، دندانپزشک ممکن است به شما توصیه کند از بزاق مصنوعی استفاده کنید و آب زیادی بنوشید.
چگونه می‌توانم از بوی بد دهان پیشگیری کنم؟
شما باید روزی دو بار مسواک بزنید (در حالی که مراقب باشید بیش از حد مسواک نزنید).
هر روز نخ دندان بکشید، مطمئن شوید که نخ دندان بین تمام دندان‌ها قرار می‌گیرد. برای از بین بردن باکتری‌ها روزانه از دهان‌شویه ضدمیکروبی استفاده کنید. مسواک زدن زبان با مسواک یا زبان پاک‌کن نیز می‌تواند به از بین بردن باکتری‌ها کمک کند.
آب نوشیدن اغلب می‌تواند به از بین بردن یا جلوگیری از تنفس بدبو کمک کند. برای شستشوی ذرات غذا و مرطوب نگه داشتن دهان خود آب بنوشید. اگر سیگار می‌کشید ، ترک آن نیز می‌تواند دهان را بدون بو و مرطوب نگه دارد.
چندین کار وجود دارد که می‌تواند به پیشگیری از بوی بد دهان کمک کند:
- پروتزها، محافظ‌های دهان و نگه‌دارنده‌های دندان (سیم‌کشی ارتودنسی) خود را روزانه تمیز کنید.
- هر 3 ماه مسواک قدیمی خود را با مسواک جدید تعویض کنید.
- هر 6 ماه یک‌بار برای معاینه دندان مراجعه کنید.