گلودرد، درد پشت حلق است که می‌تواند ناشی از موارد مختلفی باشد، اما سرماخوردگی شایع‌ترین علت آن است. مانند گلودرد، درد گوش نیز چند علت اصلی دارد.
بیشتر اوقات درد گلو جای نگرانی ندارد و طی چند روز بهبود می‌یابد. وقتی درد گوش همراه با گلودرد باشد، می‌تواند نشانه التهاب لوزه، مونونوکلئوز (mononucleosis) یا بیماری دیگری باشد که ممکن است نیاز به درمان داشته باشد.
بیایید نگاهی بیندازیم به علل گلودرد و گوش درد و این‌که کدام، نیاز به مراجعه به پزشک دارند.
علائم گلودرد و گوش درد
درد گلو و گوش درد ممکن است به‌خودی‌خود برطرف شود، اما بسته به علت، نوع درد و شدت آن متفاوت است.
علائم گلودرد می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- درد خفیف تا شدید پشت حلق
- احساس خشکی یا خراشیدگی در حلق (گلو)
- درد هنگام بلع یا صحبت کردن
- خشونت صدا
- قرمزی پشت گلو
- لوزه‌های متورم
- غدد متورم در گردن یا فک
- لکه‌های سفید روی لوزه‌ها
علائم درد گوش می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- درد خفیف، شدید یا سوزاننده در یک یا هر دو گوش
- احساس گرفتگی و خفه بودن صداها
- احساس پُری در گوش
- ترشح مایعات از گوش
- صدا یا احساس فشار در گوش
گلودرد و گوش درد بسته به علت می‌تواند همراه با سردرد، تب و احساس ناخوشی عمومی همراه باشد.
علل گلودرد و گوش درد
موارد زیر علل گلودرد و گوش درد توام هستند.
آلرژی‌ها
آلرژی‌ها، مانند گرده گل و گرد و غبار، می‌توانند واکنشی آلرژیک ایجاد کنند که باعث التهاب غشای مخاطی می‌شود که حفره‌های بینی و گوش را پوشانده است. این مسئله باعث ترشحات پشت بینی می‌شود، وضعیتی که در آن مخاط اضافی به درون حلق تخلیه می‌شود. ترشحات پشت بینی از علل شایع تحریک گلو و درد است.
التهاب همچنین می‌تواند باعث انسداد گوش شود که از تخلیه درست مخاط جلوگیری کرده و منجر به فشار و گوش درد می‌گردد.
همچنین ممکن است سایر علائم آلرژی را داشته باشید، ازجمله:
- عطسه کردن
- آبریزش بینی
- خارش یا آبریزش چشم
- گرفتگی و احتقان بینی
التهاب لوزه‌ها
التهاب لوزه‌ها (tonsillitis)، التهاب دو غده در هرطرف حلق شما است. التهاب لوزه در کودکان بیشتر دیده می‌شود، اما در هرسنی ممکن است اتفاق بیفتد. ممکن است توسط باکتری‌ها یا ویروس‌ها، مانند سرماخوردگی ایجاد شود.
لوزه‌های قرمز و متورم و گلودرد شایع‌ترین علائم التهاب لوزه هستند. موارد دیگر عبارتند از:
- درد هنگام بلع
- درد گوش هنگام بلع
- تورم غدد لنفاوی گردن
- لکه‌های سفید یا زرد روی لوزه‌ها
- تب
مونونوکلئوز
مونونوکلئوز، یا مونو، نوعی بیماری عفونی است که معمولاً توسط ویروسی مانند ویروس اپشتین-بار (Epstein-Barr) ایجاد می‌شود. مونو می‌تواند علائم شدیدی ایجاد کند که ممکن است چندین هفته ادامه داشته باشد.
این بیماری می‌تواند هرکسی را درگیر کند، اما احتمال این‌که افراد در سنین نوجوانی و اوایل 20 سالگی، علائم کلاسیک بیماری را تجربه می‌کنند بیشتر است. این علائم شامل موارد زیر است:
- گلودرد
- تورم غدد لنفاوی گردن، زیر بغل و کشاله ران
- خستگی
- درد و ضعف عضلانی
- پُری گوش
گلودرد استرپتوکوکی
گلودرد استرپتوکوکی عفونتی مسری است که توسط گروهی از باکتری‌ها ایجاد می‌شود. گلودرد استرپتوکوکی می‌تواند باعث گلودرد بسیار شدیدی شود که خیلی سریع بروز می‌کند. گاهی‌اوقات باکتری‌های ناشی از عفونت گلو می‌توانند به درون شیپورهای اُستاش و گوش میانی حرکت کرده و باعث عفونت گوش شوند.
علائم دیگر گلودرد استرپتوکوکی عبارتند از:
- لکه‌های سفید یا چرک روی لوزه‌ها
- لکه‌های ریز قرمز در سقف دهان
- تب
- غدد لنفاوی متورم در جلوی گردن
ریفلاکس اسید
ریفلاکس اسید (acid reflux) بیماری شایعی است که زمانی اتفاق می‌افتد که اسید معده یا سایر محتویات معده به مری برگردد. اگر مبتلا به ریفلاکس مکرر اسید هستید، ممکن است به بیماری ریفلاکس معده-مری (GERD) مبتلا باشید که نوع شدیدتری از ریفلاکس اسید است.
علائم هنگام خوابیدن، خم شدن یا بعد از یک وعده غذایی سنگین بدتر می‌شود. سوزش سر دل شایع‌ترین علامت است. علائم دیگر عبارتند از:
- طعم ترش در دهان
- برگشت غذا، مایع یا صفرا
- سوء هاضمه
- گلودرد و خشونت صدا
- احساس وجود توده‌ای در گلو
سینوزیت مزمن
سینوزیت مزمن حالتی از سینوزیت است که در آن حفره‌های سینوسی حداقل به مدت 12 هفته، حتی با درمان، دچار التهاب هستند. التهاب در تخلیه مخاط تداخل ایجاد می‌کند و باعث تجمع مخاط می‌شود که منجر به درد و تورم در صورت می‌گردد. علائم دیگر عبارتند از:
- مخاط ضخیم و بی‌رنگ
- گرفتگی و احتقان بینی
- گلودرد
- درد گوش
- درد در دندان‌ها و فک بالا
- سرفه
- بوی بد دهان
مواد محرک
استنشاق دود، مواد شیمیایی و سایر مواد می‌تواند چشم، بینی و حلق را تحریک کرده و باعث التهاب غشاهای مخاطی شود که می‌تواند بر گوش تأثیر بگذارد. همچنین می‌تواند باعث تحریک ریه شود.
محرکهای شایع عبارتند از:
- دود
- کلر
- خاک‌اره
- تمیزکننده فر و اجاق گاز
- تمیزکننده‌های صنعتی
- سیمان
- گازوئیل
- رقیق‌کننده رنگ
اختلالات مفصل گیجگاهی‌فکی
اختلالات مفصل گیجگاهی‌فکی (TMD) مجموعه‌ای از اختلالات تأثیرگذار بر مفاصل گیجگاهی‌فکی است که در هرطرف فک شما وجود دارد. این اختلالات باعث درد و اختلال در عملکرد این مفاصل می‌شود که حرکت فک را کنترل می‌کنند. این بیماری بیشتر در افرادی که دندان‌های خود را روی هم فشار می‌دهند و دندان‌قروچه دارند شایع است، اما علت دقیق آن مشخص نیست.
علائم شایع اختلالات مفصل گیجگاهی‌فکی عبارتند از:
- درد فک که ممکن است به گردن کشیده شود
- درد در یک یا هر دو مفصل
- سردردهای مزمن
- درد صورت
- صداهای کلیک‌مانند یا پاپ کردن از فک
افراد مبتلا به TMD همچنین گلودرد و درد گوش، احساس گرفتگی و زنگ زدن در گوش را گزارش کرده‌اند.
عفونت یا آبسه دندان
آبسه دندان، حفره‌ای از چرک در انتهای ریشه دندان شماست که در اثر عفونت باکتریایی ایجاد می‌شود. آبسه دندان می‌تواند درد شدیدی ایجاد کند که به گوش و فک همان طرف کشیده می‌شود. غدد لنفاوی گردن و گلو نیز ممکن است متورم و حساس شوند.
علائم دیگر عبارتند از:
- حساسیت به سرما و گرما
- درد هنگام جویدن و بلع
- تورم در گونه یا صورت
- تب
درد گوش و گلودرد یک‌طرفه
درد گوش و گلودرد یک‌طرفه ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:
- اختلالات مفصل گیجگاهی-فکی
- عفونت یا آبسه دندان
- آلرژی
گلو درد و گوش دردی که چند هفته طول کشیده است
گلودرد و گوش دردی که هفته‌ها طول می‌کشد ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:
- آلرژی
- مونونوکلئوز
- ریفلاکس اسید یا GERD
- سینوزیت مزمن
- اختلالات مفصل گیجگاهی-فکی
تشخیص درد گوش و گلو
پزشک از شما در مورد علائم‌تان می‌پرسد و معاینه انجام می‌دهد. در طول معاینه، گوش‌ها و حلق شما را از نظر وجود عفونت و نیز حلق‌تان را از نظر تورم غدد لنفاوی بررسی می‌کند.
درصورت مشکوک بودن به گلودرد استرپتوکوکی، یک سواب از پشت حلق برای بررسی باکتری گرفته می‌شود که به آن، تست سریع استرپتوکوک می‌گویند. این تست فوراً انجام می‌شود و نتایج فقط طی چند دقیقه آماده می‌شود.
آزمایش‌های دیگری که می‌تواند برای تشخیص علت گلودرد و درد گوش استفاده شود شامل موارد زیر است:
داروهای گلودرد و گوش درد و درمان پزشکی
- آزمایش خون
- نازولارینگوسکوپی، برای دیدن داخل بینی و حلق شما
- تمپانومتری، برای بررسی گوش میانی شما
- لارنگوسکوپی، برای بررسی حنجره شما
- بلع باریم، برای بررسی ریفلاکس اسید
داروهای گلودرد و گوش درد و درمان پزشکی
چندین درمان خانگی موثر برای گوش درد و گلودرد وجود دارد. درمان‌های پزشکی نیز بسته به علت علائم شما در دسترس هستند.
درمان‌های خانگی
درصورت سرماخوردگی یا عفونت دیگری مانند عفونت حلق، سینوس یا گوش، استراحت و نوشیدن مایعات کافی جای خوبی برای شروع است.
همچنین می‌توانید موارد زیر را امتحان کنید:
- رطوبت‌ساز برای مرطوب نگه داشتن حلق و مجاری بینی‌تان
- داروی بدون نسخه تب و درد
- قرص‌های مکیدنی گلو بدون نسخه یا اسپری گلودرد
- آنتی‌هیستامین‌های بدون نسخه
- آب نمک غرغره کردن
- بستنی یخی یا تکه‌های یخ برای درد و التهاب گلو
- چکاندن چند قطره روغن زیتون گرم در گوش‌ها
- آنتی‌اسیدها یا درمان‌های بدون نسخه ریفلاکس معده‌مری
درمان پزشکی
بیشتر عفونت‌های حلق و گوش طی یک هفته و بدون درمان برطرف می‌شوند. آنتی‌بیوتیک‌ها به‌ندرت تجویز می‌شوند، مگر این‌که به‌طور مکرر دچار عفونت‌های استرپتوکوکی شده باشید یا سیستم ایمنی بدن شما مشکلی داشته باشد. از آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان عفونت دندان نیز استفاده می‌شود.
درمان پزشکی گلودرد و درد گوش بستگی به علت آن دارد. درمان‌ها عبارتند از:
- آنتی‌بیوتیک‌ها
- تجویز داروی ریفلاکس اسید
- کورتیکواستروئیدهای بینی یا خوراکی
- تجویز داروهای آلرژی
- جراحی برای برداشتن لوزه‌ها یا آدنوئیدها
چه‌زمانی به پزشک مراجعه کنید
درصورت داشتن درد مداوم در گلو و گوش که با خودمراقبتی بهبود نمی‌یابد و یا داشتن موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
- نقص در سیستم ایمنی
- تب شدید
- درد شدید گلو یا گوش
- ترشح خون یا چرک از گوش
- گیجی
- سفتی گردن
- سوزش مکرر سر دل یا ریفلاکس اسید
درصورت داشتن دندان درد یا آبسه به دندانپزشک مراجعه کنید.
فوریت‌های پزشکی
برخی از علائم ممکن است نشانه بیماری یا عارضه‌ای جدی باشد. اگر گلودرد و درد گوش شما همراه با موارد زیر است به نزدیکترین اورژانس مراجعه کنید:
- مشکل در تنفس یا بلع
- آبریزش دهان
- شنیدن صدایی زیر هنگام تنفس که به آن سوت تنفسی گویند
چکیده
درمان‌های خانگی می‌توانند گلودرد و درد گوش را تسکین دهند، اما بسته به علت علائم شما، ممکن است به درمان پزشکی نیاز باشد. اگر اقدامات خودمراقبتی کمکی نکرده است یا علائم شما شدید است، با پزشک صحبت کنید.