آلرژی چیست؟ | هرآنچه باید درباره آلرژی (حساسیت) بدانید

آلرژی

آلرژی (حساسیت)، پاسخ سیستم ایمنی بدن به ماده خارجی است که به‌طور معمول برای بدن شما مضر نیست. این مواد خارجی، آلرژن (allergen) نامیده می‌شوند و می‌توانند شامل غذاهای خاص، گرده گل یا شوره حیوانات خانگی باشند.

وظیفه سیستم ایمنی بدن این است که با مبارزه با عوامل بیماری‌زای مضر، شما را سالم نگه دارد و این کار را با حمله به هرچیزی که فکر می‌کند بدن شما را به خطر می‌اندازد، انجام می‌دهد. با توجه به آلرژن یا ماده حساسیت‌زا، این پاسخ ممکن است شامل التهاب، عطسه یا علائم دیگری باشد.

سیستم ایمنی بدن شما به‌طور معمول با محیط شما سازگار می‌شود. برای مثال، هنگامی که بدن شما با چیزی مانند شوره حیوان خانگی روبرو می‌شود، باید متوجه شود که بی‌ضرر است. در افراد مبتلا به آلرژی به شوره، سیستم ایمنی بدن شوره را مهاجم خارجی که بدن را تهدید می‌کند در نظر می‌گیرد و به آن حمله می‌کند.

آلرژی شایع است. چندین روش درمانی می‌تواند به شما کمک کند که از علائم خود جلوگیری کنید.

علائم آلرژی

علائمی که به دلیل آلرژی تجربه می‌کنید، نتیجه چندین عامل است و شامل نوع آلرژی و شدت آلرژی شما می‌شود.

اگر پیش از واکنش آلرژیک پیش‌بینی‌شده دارویی مصرف کنید، همچنان ممکن است برخی از این علائم را تجربه کنید، اما ممکن است شدت علائم کاهش یابد.

آلرژی‌های غذایی

آلرژی غذایی می‌تواند باعث تورم، کهیر، حالت تهوع، خستگی و موارد دیگر شود. ممکن است مدتی طول بکشد تا فرد متوجه شود که به آلرژی غذایی دچار شده است. اگر پس از خوردن غذا، بدن‌تان واکنش جدی نشان داد و درمورد دلیل آن مطمئن نیستید، فوری به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند علت دقیق واکنش بدن شما را پیدا کند یا شما را به متخصص ارجاع دهد.

آلرژی‌های فصلی

علائم تب یونجه می‌تواند مشابه علائم سرماخوردگی باشد و شامل احتقان، آبریزش بینی و تورم چشم‌ها است. بیشتر اوقات می‌توانید این علائم را در خانه با استفاده از داروهای بدون نسخه کنترل کنید. درصورت غیر قابل‌ کنترل بودن علائم آلرژی فصلی، به پزشک مراجعه کنید.

آلرژی شدید

آلرژی شدید ممکن است باعث آنافیلاکسی (anaphylaxis) شود که وضعیت اضطراری مرگبار و کشنده‌ای است و می‌تواند منجر به مشکلات تنفسی، سبکی‌سر و از دست دادن هوشیاری شود. اگر بعد از تماس با ماده حساسیت‌زای احتمالی این علائم را تجربه کردید، بی‌درنگ به دنبال کمک پزشکی باشید.

علائم و نشانه‌های واکنش آلرژیک افراد مختلف، متفاوت است.

آلرژی‎‌های پوستی

آلرژی‌های پوستی ممکن است نشانه یا علامتی از آلرژی باشند. همچنین ممکن است نتیجه مستقیم قرار گرفتن در معرض ماده حساسیت‌زا باشند.

برای مثال، خوردن غذایی که به آن حساسیت دارید ممکن است علائم مختلفی ایجاد کند. ممکن است احساس گزگز در دهان و گلو داشته باشید. همچنین ممکن است دچار راش‌های پوستی شوید.

اما درماتیت تماسی (contact dermatitis) نتیجه تماس مستقیم پوست شما با ماده حساسیت‌زاست. این وضعیت ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که چیزی را که به آن حساسیت دارید، مانند ماده‌ی شوینده یا گیاهی را لمس کنید.

انواع آلرژی‌های پوستی عبارت‌اند از:

• راش. مناطقی از پوست تحریک، قرمز یا متورم است و می‌تواند دردناک یا همراه با خارش باشد.
• اگزما. قسمت‌هایی از پوست ملتهب شده و می‌تواند همراه با خارش و خونریزی باشد.
• درماتیت تماسی. لکه‌های قرمز و خارش پوست تقریبا بلافاصله پس از تماس با ماده حساسیت‌زا ایجاد می‌شوند.
• گلو درد. حلق یا گلو تحریک شده یا ملتهب است.
• کهیر. ضایعات پوستی قرمز و برجسته در اندازه‌ها و اشکال مختلف و همراه با خارش در سطح پوست ایجاد می‌شود.
• تورم چشم‌ها. چشم‌ها ممکن است آبریزش یا خارش داشته و «پف‌کرده» به نظر برسند.
• خارش. تحریک یا التهاب در پوست وجود دارد.
• سوزش. التهاب پوست منجر به ناراحتی و احساس گزش روی پوست می‌شود.

راش از شایع‌ترین علائم آلرژی پوستی است.

علل آلرژی

محققان دقیقا مطمئن نیستند که چرا وقتی ماده خارجی بی‌خطر به بدن وارد می‌شود، سیستم ایمنی بدن واکنش آلرژیک ایجاد می‌کند.

آلرژی‌ها یک جز ژنتیکی دارند، یعنی والدین می‌توانند آن را به فرزندان خود منتقل کنند. با این‌ حال، فقط استعداد و زمینه عمومی ابتلا به واکنش آلرژیک، ژنتیکی است. آلرژی‌های خاص به این صورت منتقل نمی‌شوند. برای مثال، اگر مادر شما به صدف دریایی حساسیت دارد لزوما به این معنی نیست که شما نیز نسبت به آن حساسیت دارید.

انواع شایع آلرژن‌ها (مواد حساسیت‌زا) عبارت‌اند از:

• محصولات حیوانی. شامل شوره حیوانات خانگی، ضایعات هیره گرد و غبار و سوسک
• داروها. داروهای پنی‌سیلین و سولفا محرک‌های شایع هستند.
• غذاها. آلرژی به گندم، آجیل، شیر، صدف و تخم‌مرغ شایع است.
• نیش حشرات. شامل نیش انواع زنبورها و پشه‌ها
• کپک. اسپورهای منتقل‌شده از هوا می‌توانند واکنش ایجاد کنند.
• گیاهان. یکی از شایع ترین انواع آلرژی را می‌توان آلرژی گرده گل نامید. گرده‌های چمن، علف‌های هرز و درختان و همچنین رزین گیاهانی مانند پیچک سمی و بلوط سمی، آلرژن‌های گیاهی بسیار شایعی هستند.
• سایر مواد حساسیت‌زا. لاتکس، که اغلب در دستکش‌ها و کاندوم‌های لاتکس یافت می‌شود و فلزاتی مانند نیکل نیز آلرژن‌های شایعی هستند.

آلرژی‌های فصلی، که به آن تب یونجه نیز می‌گویند، ازجمله آلرژی‌های شایع هستند. علت این آلرژی، گرده‌های آزادشده گیاهان است و باعث موارد زیر می‌شود:

• خارش چشم
• آبریزش چشم
• آبریزش بینی
• سرفه کردن

شیوع آلرژی‌های غذایی در حال افزایش است.

درمان‌های آلرژی

بهترین راه برای پیشگیری از آلرژی، دوری از هرچیزی است که باعث واکنش می‌شود. در صورتی‌ که این کار ممکن نیست، گزینه‌های درمانی در دسترس است.

دارو

درمان آلرژی اغلب شامل داروهایی مانند آنتی‌هیستامین‌ها برای کنترل علائم است. این دارو می‌تواند بدون نسخه یا با نسخه پزشک باشد. آنچه پزشک توصیه می‌کند به شدت آلرژی شما بستگی دارد.

داروهای آلرژی عبارت‌اند از:

• آنتی‌هیستامین‌ها مانند دیفن‌هیدرامین (Benadryl)
• کورتیکواستروئیدها
• ستیریزین (Zyrtec)
• لوراتادین (Claritin)
• کرومولین سدیم (Gastrocrom)
• ضداحتقان‌ها (Afrin, Suphedrine PE, Sudafed)
• مشتقات لکوترین (Singulair, Zyflo)

تنها درصورت عدم وجود گزینه‌های درمانی مناسب، سینگولار (singulair) تجویز می‌شود. این به این دلیل است که این دارو خطر تغییرات جدی رفتاری و خلق و خو، مانند افکار خودکشی و اقدام به آن را افزایش می‌دهد.

ایمنی‌درمانی

بسیاری از افراد روش ایمنی‌درمانی را انتخاب می‌کنند که شامل چندین تزریق طی چند سال برای کمک به بدن شما برای عادت کردن به آلرژی‌تان است. ایمنی‌درمانی موفق می‌تواند از بازگشت علائم آلرژی پیشگیری کند.

اپی‌نفرین اضطراری

اگر آلرژی شدید و خطرناک دارید، تزریق اورژانسی اپی‌نفرین انجام دهید. این تزریق با واکنش‌های آلرژیک تا رسیدن کمک پزشکی مقابله می‌کند. برندهای رایج این روش درمانی شامل EpiPen و Twinject است.

برخی از واکنش‌های آلرژیک، فوریت پزشکی هستند.

درمان‌های طبیعی برای آلرژی‌ها

بسیاری از داروهای طبیعی و مکمل‌ها برای درمان و حتی راهی برای پیشگیری از آلرژی به بازار عرضه می‌شوند. قبل از درمان خانگی آلرژی، مسئله را با پزشک خود در میان بگذارید. برخی از درمان‌های طبیعی ممکن است در واقع حاوی مواد حساسیت‌زای دیگری باشند و علائم شما را بدتر کنند.

برای مثال، در برخی از چای‌های خشک از گل و گیاهانی استفاده می‌شود که ارتباط تنگاتنگی با گیاهانی دارند که ممکن است باعث عطسه شدید شما شوند. همین مورد درباره عصاره‌های گیاهی نیز صدق می‌کند. برخی افراد از این عصاره‌ها برای تسکین علائم شایع آلرژی استفاده می‌کنند، اما عصاره‌های گیاهی نیز حاوی موادی هستند که می‌توانند باعث آلرژی شوند.

برای هرنوع آلرژی، تعداد زیادی از درمان‌های طبیعی وجود دارد که ممکن است به روند بهبود کمک کند.

چگونه آلرژی تشخیص داده می‌شود

پزشک شما می‌تواند آلرژی را با چند روش تشخیص دهد.

ابتدا پزشک از علائم شما سوال می‌کند و معاینه انجام می‌دهد. او درمورد هرچیز غیرمعمولی که به‌تازگی خورده‌اید و هرماده‌ای که ممکن است با آن تماس داشته باشید از شما سوال می‌کند. برای مثال، اگر روی دست خود راش دارید، ممکن است پزشک از شما بپرسد که آیا به‌تازگی دستکش لاتکس استفاده کرده‌اید؟

در نهایت آزمایش خون و آزمایش پوست می‌تواند مواد حساسیت‌زایی را که پزشک به آن‌ها شک کرده است تأیید کند یا تشخیص دهد.

آزمایش خون آلرژی

پزشک شما ممکن است آزمایش خون درخواست کند. خون شما از نظر وجود آنتی‌بادی‌های عامل آلرژی به نام ایمونوگلوبولین (E (Ig آزمایش می‌شود. آن‌ها سلول‌هایی هستند که به مواد حساسیت‌زا واکنش نشان می‌دهند. درصورت نگرانی از احتمال واکنش شدید آلرژیک، پزشک از آزمایش خون برای تأیید تشخیص استفاده می‌کند.

تست پوست

همچنین ممکن است پزشک، شما را برای آزمایش و درمان به متخصص آلرژی ارجاع دهد. آزمایش پوست نوعی آزمایش متداول برای آلرژی است که متخصص آلرژی انجام می‌دهد.

طی این آزمایش، پوست شما با سوزن‌های کوچک حاوی مواد حساسیت‌زای احتمالی خراشیده می‌شود. واکنش پوست شما ثبت می‌شود. اگر به ماده خاصی حساسیت داشته باشید، پوست شما قرمز و ملتهب می‌شود.

برای تشخیص تمام آلرژی‌های احتمالی شما ممکن است آزمایش‌های مختلفی لازم باشد.

پیشگیری از علائم

هیچ راهی برای پیشگیری از آلرژی وجود ندارد، اما روش‌هایی وجود دارد که می‌تواند از بروز علائم جلوگیری کند. بهترین راه برای پیشگیری از علائم آلرژی، پرهیز از مواد حساسیت‌زایی است که آن را تحریک می‌کند.

اجتناب، موثرترین راه پیشگیری از علائم آلرژی غذایی است. رژیم غذایی حذفی می‌تواند به شما کمک کند علت آلرژی‌های خود را تعیین کنید تا بدانید که چگونه می‌توانید از این آلرژی‌ها پیشگیری کنید. برای کمک به خودتان در پیشگیری از آلرژی غذایی، برچسب‌های غذایی را کامل بخوانید و هنگام صرف غذا بیرون از خانه سوال کنید.

برای پیشگیری از آلرژی‌های فصلی، تماسی و سایر حساسیت‌ها وابسته به آن باید بدانید که مواد حساسیت‌زا کجا هستند و چگونه می‌توان از آن‌ها اجتناب کرد. برای مثال، اگر به گرد و غبار حساسیت دارید، می‌توانید با نصب فیلترهای هوای مناسب در خانه، تمیز کردن حرفه‌ای مجاری هوا و به‌طور مرتب گردگیری خانه به کاهش علائم کمک کنید.

آزمایش مناسب آلرژی به شما کمک می‌کند عوامل محرک خود را دقیق مشخص کنید که این مسئله اجتناب از آن‌ها را آسان می‌کند.

عوارض آلرژی

آلرژی را ممکن است فِن‌فِن و عطسه‌های مزاحمی که هرفصل جدیدی به وجود می‌آیند تصور کنید، اما برخی از این واکنش‌های آلرژیک در واقع می‌توانند زندگی فرد را تهدید کنند.

برای مثال، آنافیلاکسی واکنشی جدی به قرار گرفتن در معرض مواد حساسیت‌زاست. بیشتر افراد آنافیلاکسی را با غذا مرتبط می‌دانند، اما هرماده حساسیت‌زا می‌تواند علائم واضحی را ایجاد کند:

• تنگ شدن مجاری تنفسی به‌طور ناگهانی
• افزایش ضربان قلب
• تورم احتمالی زبان و دهان

علائم آلرژی می‌تواند عوارض زیادی ایجاد کند. پزشک می‌تواند به شما در تعیین علت علائم و همچنین تفاوت بین حساسیت ساده و آلرژی کامل کمک کند. پزشک همچنین می‌تواند به شما آموزش دهد که چگونه علائم آلرژی خود را کنترل کنید که بتوانید از بدترین عوارض پیشگیری کنید.

آسم و آلرژی

آسم، بیماری تنفسی شایعی است که تنفس را دشوارتر می‌کند و می‌تواند مجاری عبور هوا را در ریه‌های شما باریک کند.

آسم با آلرژی ارتباط نزدیک دارد. در واقع آلرژی می‌تواند آسم را بدتر کند؛ همچنین می‌تواند آسم را در شخصی که هرگز به این بیماری مبتلا نشده است ایجاد کند.

وقتی این دو بیماری با هم اتفاق می‌افتد، به آن آسم ناشی از آلرژی یا آسم آلرژیک گفته می‌شود. بنیاد آلرژی و آسم آمریکا تخمین می‌زند که حدود 60 درصد افرادی که در ایالات متحده مبتلا به آسم هستند، تحت تأثیر آسم آلرژیک می‌باشند.

بسیاری از افراد مبتلا به آلرژی ممکن است به آسم مبتلا شوند.

آلرژی در برابر سرماخوردگی

آبریزش بینی، عطسه و سرفه از علائم شایع آلرژی است و اتفاقا علائم شایع سرماخوردگی و عفونت سینوسی نیز هستند. در واقع کشف علائم عمومی که گهگاهی اتفاق می‌افتد، می‌تواند دشوار باشد.

با این‌ حال، علائم و نشانه‌های دیگر این بیماری‌ها ممکن است به شما کمک کند بین این سه تمییز قائل شوید. برای مثال، آلرژی می‌تواند باعث راش پوستی و خارش چشم شود. سرماخوردگی می‌تواند منجر به درد بدن و حتی تب شود. عفونت سینوسی معمولا باعث ترشحات ضخیم و زرد از بینی شما می‌شود.

آلرژی می‌تواند سیستم ایمنی بدن شما را برای مدت زمان طولانی تحت تأثیر قرار دهد. وقتی سیستم ایمنی بدن به خطر بیفتد باعث می‌شود بدن‌تان تحت تاثیر ویروس‌هایی که با آن‌ها تماس داشته‌اید قرار بگیرد که این شامل ویروسی است که باعث سرماخوردگی می‌شود.

داشتن آلرژی به نوبه خود در واقع خطر ابتلا به سرماخوردگی‌های بیشتر را افزایش می‌دهد.

سرفه آلرژی

تب یونجه می‌تواند علائمی ایجاد کند که شامل عطسه، سرفه و سرفه مداوم و پایدار است. این علائم نتیجه واکنش بیش از حد بدن شما به مواد حساسیت‌زاست. تب یونجه مسری نیست، اما ممکن است عذاب‌دهنده باشد.

برخلاف سرفه مزمن، سرفه ناشی از آلرژی و تب یونجه موقتی است. شما ممکن است علائم این آلرژی فصلی را فقط در زمان خاصی از سال، زمانی که گیاهان برای اولین بار شکوفه می‌زنند، تجربه کنید.

علاوه بر این، آلرژی‌های فصلی می‌توانند آسم را تحریک کنند و آسم می‌تواند باعث سرفه شود. هنگامی که فردی با آلرژی‌های فصلی شایع در معرض ماده حساسیت‌زا قرار دارد، تنگ شدن مجاری تنفسی می‌تواند منجر به سرفه شود. تنگی نفس و احساس گرفتگی قفسه سینه نیز ممکن است رخ دهد.

آلرژی و برونشیت

ویروس‌ها یا باکتری‌ها می‌توانند باعث برونشیت شوند یا برونشیت می‌تواند نتیجه آلرژی‌ها باشد. نوع اول، برونشیت حاد، به‌طور معمول پس از چند روز یا چند هفته به پایان می‌رسد، اما برونشیت مزمن ممکن است ماه‌ها، احتمالا طولانی‌تر، طول بکشد. همچنین ممکن است مرتب عود کند.

قرار گرفتن در معرض مواد حساسیت‌زای رایج، شایع‌ترین علت برونشیت مزمن است. این آلرژن‌ها عبارت‌اند از:

• دود سیگار
• آلودگی هوا
• گرد و خاک
• گرده گل
• بخارهای شیمیایی

برخلاف آلرژی‌های‌ فصلی، بسیاری از این مواد حساسیت‌زا در محیط‌هایی مانند خانه‌ها یا ادارات باقی می‌مانند. این مسئله می‌تواند برونشیت مزمن را پایدارتر کرده و احتمال عود آن را افزایش دهد.

سرفه تنها علامت مشترک بین برونشیت مزمن و حاد است.

آلرژی و نوزادان

آلرژی‌های پوستی امروزه در کودکان خردسال بیشتر از چند دهه پیش است. با این‌ حال، آلرژی‌های پوستی با بزرگتر شدن کودکان کاهش می‌یابد. آلرژی تنفسی و غذایی با بزرگتر شدن کودکان بیشتر می‌شود.

آلرژی‌های پوستی شایع در نوزادان شامل موارد زیر است:

• اگزما. بیماری التهابی پوست است که باعث ایجاد راش‌های قرمزی می‌شود که خارش دارد. این راش‌ها ممکن است به‌آرامی ایجاد شوند، اما مداوم باشند.
• درماتیت تماسی آلرژیک. این نوع حساسیت پوستی به سرعت و اغلب بلافاصله پس از تماس کودک شما با ماده تحریک‌کننده ظاهر می‌شود. درماتیت تماسی جدی‌تر می‌تواند به تاول‌های دردناک تبدیل شود و باعث ترک خوردن پوست شود.
• کهیر. برجستگی‌های قرمز یا نواحی برجسته‌ای از پوست است که پس از قرار گرفتن در معرض ماده حساسیت‌زا ایجاد می‌شود. پوسته‌پوسته نمی‌شوند و ترک نمی‌خورند، اما خاراندن کهیر ممکن است باعث خونریزی پوست شود.

راش‌های غیرمعمول یا کهیر روی بدن کودک شما ممکن است به شما هشدار دهد.

زندگی با آلرژی

آلرژی شایع است و عواقب کشنده‌ای برای بیشتر افراد ندارد. افرادی که در معرض خطر آنافیلاکسی هستند می‌توانند یاد بگیرند که چگونه آلرژی خود را کنترل کنند و در شرایط اضطراری چه کاری باید انجام دهند.

بیشتر آلرژی‌ها با اجتناب، مصرف داروها و تغییر سبک زندگی قابل کنترل هستند. مشورت با پزشک یا متخصص آلرژی می‌تواند به کاهش هرگونه عارضه اساسی و لذت‌بخش‌تر کردن زندگی کمک کند.